Sukcesja w praktyce: jak nie stracić firmy, majątku i… rodziny

Obejrzyj lub posłuchaj

Obejrzyj Posłuchaj

Wideocast

Powiększ video

Wideocast

Powiększ audio

00:00

Pierwsze pokolenia sukcesorów w Polsce to spore wyzwanie dla wielu przedsiębiorstw, niezależnie od ich wielkości. Mamy nad Wisłą szereg udanych sukcesji, ale też jesteśmy świadkami, jak choćby w przypadku rodziny Solorzów, tych negatywnych emocji przy przejmowaniu międzypokoleniowej pałeczki zarządzania biznesem.

W tym odcinku „Można Jaśniej” rozmawiamy z dr Adrianną Lewandowską, prezeską Instytutu Biznesu Rodzinnego, o tym, co naprawdę oznacza sukcesja w firmie rodzinnej. Czy przekazanie firmy dzieciom to zawsze dobry pomysł? Co, gdy założyciel nie jest emocjonalnie gotowy do zmiany pokoleniowej? A co, jeśli to sukcesor nie chce lub... nie powinien przejmować sterów?

Czym właściwie jest sukcesja?

– Sukcesja to nie tylko moment przekazania firmy dzieciom czy menadżerom. To cały proces – emocjonalny, strategiczny i rodzinny – tłumaczy dr Adrianna Lewandowska. Jej Instytut Biznesu Rodzinnego od ponad dekady wspiera właścicieli w planowaniu bezpiecznego przekazania pałeczki.

Lewandowska opracowała również koncepcję "7 kapeluszy założyciela". Każdy oznacza inną rolę, którą pełni w danej chwili:

• Cylinder – symbol własności i majątku.
• Kapelusz szeryfa – związany z władzą i podejmowaniem decyzji.
• Beret – relacje rodzinne i emocje.
• Czapka wizjonera – innowacyjność i strategia.
• FBI – kontrola, znajomość wszystkich szczegółów.
• Hełm strażaka – gaszenie kryzysów i szybkie reakcje.
• Słomkowy kapelusz ogrodnika – symbol wycofania, obserwacji i przekazania sterów.

– Problem w sukcesji polega na tym, że nie widzimy, w jakim kapeluszu jesteśmy. Syn przychodzi z wizją, a ojciec akurat gasi pożar – i się mijają. Dlatego tak ważne jest, by świadomie zdejmować niektóre z tych kapeluszy i szukać następców, którzy będą gotowi je przejąć – wyjaśnia dr Adrianna Lewandowska.

Ekspertka definiuje cztery kluczowe wskaźniki udanej sukcesji:

• Firma nadal trwa.
• Majątek się pomnaża.
• Każdy członek rodziny realizuje swoje powołanie.
• Zwiększa się harmonia w rodzinie.

Co ciekawe, nie każdy kapelusz musi być przekazany w rodzinie.

– Nie każda sukcesja musi być rodzinna. Jeśli statystycznie tylko 8 proc. dzieci chce przejąć firmę, to znaczy, że 92 proc. tego nie chce. I to też jest w porządku – mówi Lewandowska.

W takim przypadku rozwiązaniem mogą być profesjonalni menadżerowie, a właściciel może zachować nadzór i majątek poprzez np. fundację rodzinną.

Czego unikać?

W rozmowie pojawia się również przykład medialnie znanego konfliktu w rodzinie Zygmunta Solorza. Choć docierają do nas tylko strzępy szczegółów, to dla dr Lewandowskiej wnioski są jasne.

Zachęcamy do obejrzenia lub wysłuchania całej rozmowy, w której omawiamy ten i inne przykłady.

Jak podkreśla dr Lewandowska, sukcesji nie da się zrobić „na oko” ani w Wigilię przy stole. Potrzebne są plan, rozmowy, konstytucja rodzinna i czasami także psycholog.

Główne wnioski

1. Sukcesja to proces, a nie wydarzenie. Wymaga przygotowania, rozmowy i planu – nie wystarczy „przekazać firmy”.
2. Założyciel powinien świadomie zdejmować kapelusze. Najtrudniejszy do oddania jest „cylinder” – symbol majątku i władzy.
3. Dobre emocje to fundament. Aż 90% niepowodzeń w sukcesji wynika ze złej komunikacji i braku uznania.

Partnerem programu jest Santander Bank Polska

Jesteśmy jedną z największych grup finansowych i największym bankiem z kapitałem prywatnym w Polsce. Oferujemy nowoczesne rozwiązania finansowe dla osób indywidualnych, mikro, małych i średnich przedsiębiorstw oraz polskich i międzynarodowych korporacji – zapraszamy na www.santander.pl. Pomagamy naszym klientom w osiąganiu sukcesów, wspieramy w realizacji tego, co dla nich ważne.
Prowadzimy klientów przez świat finansów w przejrzysty sposób.