To koniec monopolu PKP Intercity. Czeski przewoźnik połączy dwa polskie miasta
Czeski przewoźnik kolejowy RegioJet od 18 września rozpocznie kursowanie pomiędzy Krakowem a Warszawą Wschodnią. To pierwszy raz w historii, kiedy dalekobieżną trasę krajową obsłuży zagraniczny podmiot.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Dlaczego nowe połączenie RegioJet jest unikatowe w skali kraju.
- Co oznacza przełamanie monopolu PKP IC.
- Jacy jeszcze zagraniczni przewoźnicy kolejowi interesują się przewozami w Polsce.
Połączenie Kraków – Warszawa Wschodnia jest dostępne w systemie Portal Pasażera PKP Polskich Linii Kolejowych od 18 września. Pociąg czeskiego przewoźnika RegioJet o nr 3104 wyjedzie z Krakowa Głównego o godz. 8.49, aby na stację Warszawa Wschodnia przyjechać o 12.21. W systemie PKP PLK nie figuruje póki co połączenie powrotne RegioJet.
Urząd Transportu Kolejowego (UTK) potwierdza, że RegioJet ma kilka decyzji o otwartym dostępie w kontekście przewozów pasażerskich trasie Kraków – Warszawa Wschodnia. To jedno z najbardziej dochodowych połączeń dalekobieżnych w Polsce. Sam przewoźnik na razie wstrzymuje się od komentarza.
Przerwany monopol PKP IC
Uruchomienie krajowego połączenia, wykonywanego przez zagranicznego przewoźnika, to nowość w polskich przewozach dalekobieżnych. Do tej pory praktycznie jedynym w Polsce dalekobieżnym przewoźnikiem kolejowym było PKP Intercity.
Pozwolenia na uruchomienie nowych połączeń i dostęp do infrastruktury wydaje UTK. Na podstawie decyzji Urzędu, przewoźnik może następnie zawrzeć umowę z zarządcą infrastruktury, czyli PKP PLK.
Dotychczas urząd niechętnie dopuszczał do polskiej infrastruktury kolejowej zagranicznych przewoźników, przedłużając ten proces. Znaczna większość połączeń kolejowych w Polsce jest bowiem dotowana przez państwo – dbano więc o to, aby państwowy przewoźnik nie był stratny.
PKP Intercity często występowało również do UTK z wnioskiem o zbadanie równowagi ekonomicznej, chcąc zablokować wydanie pozwolenia dla przewoźnika na kolejnej trasie. Ta praktyka została jednak przerwana przez obecnego szefa PKP IC, Janusza Malinowskiego.
Otwarty dostęp w Polsce coraz mocniej się rozwija, a o jego przyznanie wnioskują kolejni aplikanci. Tylko w kwietniu i maju tego roku Prezes Urzędu Transportu Kolejowego wydał 10 nowych decyzji w sprawie otwartego dostępu m.in. dla RegioJet czy Flixtrain, informuje UTK. W ciągu czterech lat, od 2020 r. do 2024 r., takich pozwoleń wydano 75. Jednak, jeśli chodzi o trasy krajowe, dotychczas właściwie ich nie realizowano.
Zagraniczni przewoźnicy w Polsce
RegioJet nie obsługuje jeszcze regularnych połączeń kolejowych na terenie Polski, choć ma na to kilka pozwoleń. Dotyczy to również tras relacji Kraków – Rijeka, Warszawa – Berlin czy Przemyśl – Praga. To ostatnie ma ruszyć już w grudniu tego roku.
Jednocześnie polska kolej przygotowuje się na pełne otwarcie rynku przewozów dalekobieżnych w 2030 r. Pod koniec 2024 r. pisaliśmy, że UTK wydał kolejne decyzje o otwartym dostępie na połączenia niemieckiego Flixtrain do Berlina czy czeskiego Leo Express z Krakowa do Warszawy.
Na liberalizację rynku przewozów kolejowych branża czeka od dawna. Czekają również, a może zwłaszcza, pasażerowie, którzy krytykują PKP Intercity m.in. za problemy z dostępnością biletów kolejowych i wskazują, że spółce brakuje impulsu do rozwoju właśnie z powodu braku konkurencji na torach. Potwierdzają to eksperci.
„Statystyki wskazują, że na rynku kolejowym w Polsce działa wielu przewoźników. Nie ma jednak między nimi konkurencji, bo stosowane formy kontraktowania przewozów służą unikaniu przetargów i ich nie promują” – czytamy w raporcie Fundacji ProKolej „Jak rozwinąć konkurencję na torach?”.
Główne wnioski
- RegioJet wchodzi na polski rynek przewozów krajowych, uruchamiając od 18 września połączenie Kraków – Warszawa Wschodnia. To pierwszy przypadek w historii, kiedy zagraniczny przewoźnik uruchamia krajowe połączenie dalekobieżne konkurencyjne dla PKP IC.
- To początek końca monopolu PKP Intercity w segmencie dalekobieżnym zostaje przełamany. Władze przewoźnika zmieniły też podejście do konkurencji na torach.
- Rynek kolejowy w Polsce stopniowo się liberalizuje, a kolejne firmy (m.in. Flixtrain, Leo Express) planują uruchomienie połączeń, co ma zwiększyć konkurencję i poprawić ofertę dla pasażerów.