Resort energii chce przywrócić obligo giełdowe dla energii elektrycznej

Ministerstwo Energii chce przywrócić od lipca 2026 r. obligo giełdowe dla energii elektrycznej, czyli obowiązek hurtowej sprzedaży na Towarowej Giełdzie Energii (TGE). Planuje tez zwiększyć obligo giełdowe dla dazu ziemnego.

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji ukazał się w środę projekt nowelizacji ustawy prawo energetyczne i ustawy o OZE dotyczący tej kwestii. Zgodnie z projektem obligo giełdowe dla prądu miałoby wynieść 80 proc., a w obrocie gazem wzrosnąć z 55 proc. o 85 proc.

Obligo giełdowe na energię elektryczną zostało zniesione w Polsce w 2022 r. w związku z kryzysem gwałtownego wzrostu cen w energetyce. Miało na celu obniżenie cen prądu dla odbiorców. Branża energetyczna od dłuższego czasu apelowała jednak o powrót do mechanizmów rynkowych.

Z obowiązku sprzedaży hurtowej na TGE resort zamierza wyłączyć energię dostarczaną do odbiorcy końcowego za pomocą linii bezpośredniej. Obowiązek nie obejmie też energii elektrycznej wytworzonej z OZE w jednostce wytwórczej o łącznej mocy poniżej 10 MW, wytworzonej w jednostce wytwórczej o łącznej mocy nie wyższej niż 50 MW, a także wytworzonej w kogeneracji ze średnioroczną sprawnością przemiany wyższą niż 52,5 proc.

Jeśli chodzi o podwyższenie obliga dla gazu, resort energii wskazał w Ocenie Skutków Regulacji (OSR), że sprzyjać to będzie budowie „dojrzałego, płynnego i transparentnego rynku hurtowego gazu ziemnego w Polsce”. Ministerstwo dodało, że projektowana zmiana zwiększy płynność krajowej giełdy gazu ziemnego.

Z obliga giełdowego wyłączona ma zostać także m. in. energia elektryczna zużywana na potrzeby własne oraz niezbędna do wykonywania przez operatorów systemów elektroenergetycznych ich ustawowych zadań. 

W ocenie resortu czynnikiem negatywnie wpływającym na prawidłowe funkcjonowanie mechanizmów rynkowych na krajowym rynku gazu ziemnego jest „relatywnie niski” poziom obliga giełdowego w stosunku do krajowej struktury rynku gazu ziemnego. Efektem tego jest konkurencyjność krajowego rynku gazu ziemnego na „niewystarczającym w odniesieniu do jego wielkości poziomie, co negatywnie przekłada się na cenę gazu ziemnego na TGE w stosunku do ceny gazu ziemnego na innych europejskich giełdach”. ME wskazało też na przeniesienie części obrotu gazem ziemnym poza transparentny rynek giełdowy i sprzedaż paliw gazowych w ramach grup kapitałowych lub w oparciu o umowy dwustronne.

Sankcją za brak realizacji obowiązku ma być kara pieniężna – nie niższa niż 10 tys. zł i nie wyższa niż 15 proc. przychodu ukaranego przedsiębiorcy, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym.

Resort chce też uregulować kwestie związane z redukcją OZE

Projekt nowelizacji zawiera też regulacje dotyczące nierynkowej redukcji OZE. Proponowanym rozwiązaniem jest uwzględnienie w rozliczeniu tzw. umów licznikowych energii elektrycznej, która byłaby wyprodukowana, gdyby polecenie nierynkowego redysponowania nie zostało wydane przez operatora systemu przesyłu (OSP) lub operatora systemu dystrybucyjnego.

Jak wyjaśnił resort, w konsekwencji rozliczeniu podlegałaby energia elektryczna faktycznie wytworzona i zarejestrowana przez urządzenia pomiarowe (o ile polecenie redukcji nie dotyczyłoby całkowitego wyłączenia jednostki), powiększona o energię elektryczną niewyprodukowaną, która byłaby wyprodukowana, gdyby nie wydano polecenia nierynkowej redukcji.

Szczegółowe zasady wyznaczania energii elektrycznej niewyprodukowanej byłyby określone w Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej (IRiESP) i Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej (IRiESD).

Źródło: PAP/XYZ