W tych igrzyskach medale nie są najważniejsze. Dlaczego książę Harry stworzył Invictus Games?

Nazwa wydarzenia pochodzi od łacińskiego słowa invictus, które oznacza „niepokonany”, a same zawody sportowe zostały stworzone na wzór igrzysk olimpijskich. W Invictus Games mogą wziąć udział byli i obecni członkowie służb mundurowych, którzy w wyniku służby doznali uszczerbku na zdrowiu. Inicjatorem zawodów jest członek brytyjskiej rodziny królewskiej – książę Harry, który sam jest weteranem wojskowym. Pomysł został zaczerpnięty z The Warrior Games, które od
2010 r. odbywają się w Stanach Zjednoczonych.

Książę Harry, będąc jednym z gości The Warrior Games w 2013 r., dostrzegł potencjał i siłę sportu w procesie wzmacniania osób dotkniętych niepełnosprawnością lub chorobą w wyniku wojny – zarówno pod kątem fizycznym, jak i psychicznym. Od tamtej pory dążył do wprowadzenia podobnego formatu na Wyspach Brytyjskich. W tym celu m.in. stworzył Fundację Invictus Games, pełniącą rolę organizatora.

– Jest to wspaniała idea zapoczątkowana przez księcia Harry’ego, który po powrocie do kraju z misji w Afganistanie zauważył, że jego koledzy często nie potrafią odnaleźć się w realiach życia
i mają problem z powrotem do normalności. W związku z tym książę wymyślił zawody dla weteranów, by nadać im nowy cel w życiu. Poprzez sport mieli skupić się na trenowaniu, a tym samym znaleźć nowe pasje, które nie tylko zaprezentują podczas igrzysk, ale które często zostaną z nimi na dłużej i pozwolą zapomnieć o tym, co przeżyli na wojnie. Jest to o tyle fajna idea, że Fundacja Invictus Games sponsoruje również dwóm członkom rodziny pobyt na zawodach, uznając, że to właśnie rodzina w tym najtrudniejszym czasie powinna wspierać zawodników i być przy nich – mówi major Małgorzata Kalita, szef zespołu sportowego polskiej reprezentacji Invictus Games Vancouver/Whistler 2025.

Przeczytaj: Cepelia odzyskała dawny blask. Miał być McDonald’s, jest Empik

Invictus Games dołącza do sportowej mapy świata

Pierwsze zawody Invictus Games odbyły się we wrześniu 2014 r. w Londynie. Wzięło w nich udział 300 zawodników z 13 krajów. Pomysł okazał się sukcesem, dlatego dwa lata później zorganizowano drugą edycję igrzysk. W maju 2016 r. w Orlando na Florydzie do rywalizacji przystąpili zawodnicy z 15 państw, a rok później, we wrześniu 2017 r., w Toronto liczba krajów wzrosła do 17. Czwarta edycja zawodów Invictus Games odbyła się w Sydney w październiku
2018 r. Liczba reprezentowanych państw ponownie wzrosła, choć nieznacznie – do 18 – jednak był to szczególny moment, bo właśnie wtedy zadebiutowała polska reprezentacja.

Następnie nastąpiła przerwa spowodowana pandemią koronawirusa, a dopiero w 2022 r. rozpoczęła się piąta edycja Invictus Games, tym razem w Hadze. Rok później, w niemieckim Düsseldorfie, odbyła się szósta edycja igrzysk. Wzięło w niej udział ponad 500 zawodników
z 21 państw, w tym po raz pierwszy reprezentanci Izraela, Kolumbii oraz Nigerii.

Siódma edycja Invictus Games odbędzie się w Vancouver i Whistler w Kanadzie. Zawody potrwają od 8 do 16 lutego 2025 r. Będą to pierwsze w historii zimowe igrzyska, podczas których rywalizacja odbędzie się w sześciu dyscyplinach zimowych: narciarstwie zjazdowym, snowboardzie, narciarstwie biegowym, biatlonie, skeletonie i curlingu, a także w dyscyplinach halowych: pływaniu, siatkówce na siedząco, ergometrze wioślarskim, rugby na wózkach oraz koszykówce na wózkach.

Polacy w Invictus Games

Polska reprezentacja zadebiutowała w Invictus Games w 2018 r. i od tamtej pory wzięła udział w zawodach trzykrotnie. Chociaż zdobywanie medali nie jest najważniejsze w tych igrzyskach, nasi zawodnicy mogą pochwalić się znaczącymi sukcesami. W Hadze w 2022 r. zdobyli osiem medali, a w Düsseldorfie w 2023 r. aż 15, w tym osiem złotych. Jak będzie w Kanadzie? Obecnie trwają intensywne przygotowania do igrzysk.

Ze względu na fakt, że tegoroczne zawody będą pierwszymi zimowymi igrzyskami Invictus Games, polska reprezentacja przygotowuje się m.in. w Zakopanem. Nasi zawodnicy wystartują w siedmiu dyscyplinach: narciarstwie zjazdowym, narciarstwie biegowym, curlingu, skeletonie, pływaniu, ergometrze oraz siatkówce na siedząco.

– Tegoroczna edycja będzie historyczna, ponieważ będzie to pierwsza zimowa odsłona igrzysk. Trenujemy na bazie wojskowych ośrodków szkoleniowo-kondycyjnych w Zakopanem i Mrągowie. Latem w Mrągowie zajęcia obejmowały basen, halę sportową, siłownię oraz treningi wydolnościowe na rowerach. Z kolei w zimie w Zakopanem koncentrujemy się na narciarstwie biegowym i treningach biathlonowych. Udało nam się także trenować na nartach zjazdowych i snowboardzie. Korzystaliśmy z Ośrodka Biathlonowego w Kościelisku, Strzelnicy Białczyńskiej w Białce Tatrzańskiej oraz toru curlingowego w krakowskiej Tauron Arenie – wyjaśnia major Małgorzata Kalita.

W przygotowaniach polskich zawodników wspierają doświadczeni sportowcy.

– Szeregowy Przemysław Ziętarski, brązowy medalista z Igrzysk Olimpijskich w Paryżu, wspiera nas w treningach z wioślarstwa halowego. Katarzyna Skowrońska, reprezentantka Polski w siatkówce, zagrała z naszymi zawodnikami mecz w siatkówkę na siedząco. Z kolei olimpijka Krystyna Guzik, reprezentantka Polski w biathlonie, na stałe pracuje z nami w Zakopanem – dodaje major Kalita.

Od lutego 2024 r. 19 zawodników szlifuje formę pod okiem profesjonalnych trenerów.

– To dla mnie ogromne wyróżnienie, że znalazłem się w gronie 19 zawodników wybranych z całego kraju i mogę reprezentować nasz kraj w koszulce z orzełkiem na piersi. To moja pierwsza edycja. Co prawda byłem w kadrze na poprzednich igrzyskach, ale w roli zawodnika rezerwowego. Invictus Games to wspaniała inicjatywa, która pozwala spotkać się z weteranami z innych krajów, zobaczyć, jak funkcjonują na co dzień, i wspólnie rywalizować. A jeśli uda się zdobyć medal, będzie to wisienka na torcie – mówi plutonowy Andrzej Kuciński.

Przeczytaj: Polak mistrzem Europy juniorów w badmintonie, ale do wyjazdu musiał dopłacić sam. W tle – polityczna wojna

Pokonać własne słabości

Podczas Invictus Games medale i miejsca na podium schodzą na drugi plan. Choć trofea są ważnym zwieńczeniem przygotowań, istotą igrzysk jest przezwyciężanie własnych ograniczeń i słabości oraz wykorzystanie sportu jako narzędzia rehabilitacji i powrotu do zdrowia – zarówno fizycznego, jak i psychicznego.

Dla wielu uczestników igrzyska stają się punktem zwrotnym. Dzięki zmaganiom z własnymi ograniczeniami w atmosferze wsparcia i pozytywnej rywalizacji otwierają się na nowe wyzwania. Zyskują pewność siebie potrzebną do dalszego rozwoju i pokonywania kolejnych barier wynikających z urazów fizycznych i psychicznych.

– Chcemy, aby coraz więcej osób dowiedziało się o tej idei, która może pomóc w odzyskaniu balansu w życiu oraz dać nowy cel. Dzięki temu uczestnicy będą w stanie podnieść się z trudnych sytuacji życiowych i wspierać swoje rodziny – tłumaczy Małgorzata Kalita.

Co ciekawe, zawodnikom podczas igrzysk towarzyszą i kibicują ich bliscy, których obecność aktywnie wspiera Fundacja Invictus Games.

– Fundacja dba o to, aby rodziny czuły się komfortowo podczas zawodów. Wspólny czas spędzony na igrzyskach ma być dla nich niezapomnianym przeżyciem, które pozwoli zatrzeć złe wspomnienia związane z misjami wojskowymi. To także forma podziękowania rodzinom za ich wsparcie w procesie rehabilitacji i powrotu weteranów do normalnego życia – podsumowuje Małgorzata Kalita.

Zdaniem eksperta

Granice istnieją tylko w naszych głowach

Zawody takie jak Invictus Games to inspirująca inicjatywa, która ukazuje ogromną siłę i determinację ludzi, zwłaszcza w obliczu trudności. W swoim warsztacie trenerskim wielokrotnie zauważyłem, jak istotna jest aktywność – zarówno fizyczna, jak i mentalna – niezależnie od wieku czy doświadczeń życiowych. Invictus Games przypomina, że sport nie tylko buduje kondycję, ale także daje poczucie wspólnoty i odbudowuje wiarę we własne możliwości. To szczególnie ważne dla weteranów wojennych, którzy często zmagają się z wieloma wyzwaniami.
Takie wydarzenie jest dowodem na to, że granice istnieją tylko w naszych głowach. Aktywność fizyczna może stać się drogą do odnalezienia siły i motywacji w każdym momencie życia, a także narzędziem do budowania poczucia niezależności mimo przeciwności losu.

Patryk Sasin

Trener personalny

Główne wnioski

1. Igrzyska Invictus Games to nie tylko sportowa rywalizacja, ale przede wszystkim forma rehabilitacji fizycznej i psychicznej weteranów wojskowych.
2. Inicjatorem zawodów jest książę Harry, który dostrzegł potencjał sportu w procesie rehabilitacji weteranów.
3. Invictus Games z każdą kolejną edycją zdobywa coraz większą popularność i przyciąga zawodników z kolejnych krajów, w tym z Polski.