Trump szykuje rekordowy kontrakt zbrojeniowy z Arabią Saudyjską. Wart ponad 100 miliardów dolarów

Prezydent USA planuje ogłosić umowę podczas majowej wizyty w Rijadzie. W transakcji uczestniczą największe amerykańskie koncerny zbrojeniowe.

Stany Zjednoczone przygotowują się do zaoferowania Arabii Saudyjskiej pakietu uzbrojenia wartego ponad 100 miliardów dolarów. Ogłoszenie transakcji planowane jest podczas wizyty prezydenta Donalda Trumpa w Rijadzie w maju - pisze Reuters.

Sprzęt od gigantów zbrojeniowych

W przygotowywanym pakiecie znajdą się m.in. samoloty transportowe C-130, pociski, radary oraz zaawansowane drony MQ-9B SeaGuardian. W transakcję zaangażowane są największe amerykańskie koncerny obronne: Lockheed Martin, RTX (dawniej Raytheon), Boeing, Northrop Grumman oraz General Atomics.

Lockheed Martin ma dostarczyć zarówno samoloty, jak i systemy rakietowe. General Atomics, zgodnie z doniesieniami, od roku prowadzi rozmowy na temat sprzedaży dronów i innych statków powietrznych za 20 miliardów dolarów. Część umów była negocjowana już od kilku lat.

Kontekst polityczny i prawny

Nowy pakiet zbrojeniowy pojawia się po nieudanych próbach administracji Joe Bidena zawarcia układu obronnego z Rijadem w zamian za normalizację relacji saudyjsko-izraelskich. Propozycja Bidena zawierała m.in. dostęp do nowoczesnej broni w zamian za ograniczenie współpracy z Chinami. Nie wiadomo, czy plan Trumpa zawiera podobne warunki.

Podczas pierwszej kadencji Donald Trump wielokrotnie podkreślał, że sprzedaż broni Arabii Saudyjskiej wspiera amerykańską gospodarkę i tworzy miejsca pracy. W 2017 roku zaproponował pakiet wart 110 miliardów dolarów, z którego do 2018 roku zrealizowano sprzedaż na kwotę 14,5 miliarda.

Wątpliwości i reakcje

Amerykańskie prawo wymaga, aby każda duża transakcja zbrojeniowa została zatwierdzona przez Kongres. W 2021 roku, po zabójstwie dziennikarza Dżamala Chaszukdżiego, Kongres nałożył zakaz sprzedaży ofensywnej broni Arabii Saudyjskiej. Zakaz został zniesiony dopiero w 2024 roku, po ataku Hamasu z 7 października i w związku z potrzebą wspólnego planowania przyszłości Gazy.

W 2022 roku administracja Bidena zaczęła stopniowo normalizować relacje z Rijadem, m.in. z powodu destabilizacji światowych rynków ropy po inwazji Rosji na Ukrainę.

Możliwe rozmowy o F-35

Trzy źródła poinformowały, że w trakcie wizyty Trumpa mogą odbyć się rozmowy na temat potencjalnej sprzedaży myśliwców F-35. Arabia Saudyjska od lat wyrażała zainteresowanie tymi maszynami, ale szanse na podpisanie umowy już w maju są niewielkie.

Zgodnie z obowiązującą polityką USA, Izrael – główny sojusznik Waszyngtonu w regionie – ma zagwarantowaną tzw. „jakościową przewagę wojskową” (QME), czyli dostęp do bardziej zaawansowanego uzbrojenia niż jego sąsiedzi. Izrael użytkuje F-35 od dziewięciu lat i posiada już kilka eskadr tych maszyn.