Zaloguj się 
Dzieje się!
Miała być rewolucja na rynku energii. Nowy system na razie bez funkcji dla odbiorców prądu
W lipcu ruszył Centralny System Informacji Rynku Energii (CSIRE). Dzięki niemu każdy odbiorca prądu ma mieć dostęp do danych dotyczących m.in. zużycia energii, umów podpisanych ze sprzedawcą i ofert firm energetycznych z całej Polski. Najwięksi dystrybutorzy energii dołączą jednak do systemu dopiero za rok. A to oznacza, że do tego czasu usługa nie będzie dostępna dla gospodarstw domowych.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jak działa CSIRE i dlaczego zostało wprowadzone.
- Jaki jest harmonogram włączania kolejnych usług do systemu.
- Dlaczego operatorzy sieci nie zdążyli dostosować się do nowych reguł.
W pełni wdrożony Centralny System Informacji Rynku Energii (CSIRE) będzie rewolucją na rynku energii elektrycznej. Korzystać z niego będzie mógł każdy odbiorca prądu po zalogowaniu na stronie mojeire.csire.pl. Dostęp do danych odbywa się przy użyciu węzła krajowego (login.gov.pl), po potwierdzeniu tożsamości. W podobny sposób logujemy się np. do ZUS, Internetowego Konta Pacjenta czy serwisu mObywatel. Na razie jednak konsumenci energii po zalogowaniu się do serwisu widzą tylko pustą stronę.
Przygotowania do cyfryzacji rynku energii w Polsce trwają od kilku lat. Pierwotnie CSIRE miał działać już od lipca 2024 r. Termin ten jednak został przesunięty na 1 lipca 2025 r., ale i tego harmonogramu nie udało się dotrzymać. System ruszył, ale najwięksi operatorzy energetycznych sieci dystrybucyjnych dostali na wdrożenie zmian więcej czasu – aż do października 2026 r. W praktyce oznacza to, że gospodarstwa domowe podpięte do sieci spółek: Enea Operator, Energa Operator, PGE Dystrybucja, Tauron Dystrybucja i Stoen Operator nie mogą jeszcze korzystać z nowego portalu.
Najwięksi dołączą później
Profesjonalni uczestnicy rynku energii, tacy jak operatorzy sieci i sprzedawcy energii, mają obowiązek udostępniać w systemie dane dotyczące klientów. Łącznie jest to kilkaset organizacji. Dzięki temu odbiorcy prądu będą mieli bezpłatny i łatwy dostęp do informacji o podpisanych umowach, zużyciu energii, parametrach technicznych i handlowych swoich punktów poboru energii. Za pośrednictwem portalu będą mogli też udostępnić swoje dane wybranemu sprzedawcy prądu, aby uzyskać ofertę zakupu energii lub sprawdzić możliwość redukcji kosztów. Usprawni to i przyspieszy zmianę sprzedawcy prądu. Systemem zarządzają Polskie Sieci Elektroenergetyczne.
– CSIRE to duże przedsięwzięcie, wymagające zaangażowania wszystkich podmiotów rynkowych. Zbudowanie tego systemu nie byłoby możliwe bez wsparcia doświadczeniem i wiedzą tych podmiotów, a w szczególności wysiłku włożonego przez operatorów systemu dystrybucyjnego oraz sprzedawców energii elektrycznej. Przed nami integracja z CSIRE kolejnych podmiotów rynkowych oraz ewolucyjny rozwój systemu w kierunku nowych produktów i usług na rynku energii elektrycznej. To trudne zadania, wymagające kontynuacji wspólnych prac – komentuje wiceprezes PSE Tomasz Sikorski, który nadzoruje realizację projektu CSIRE.
Nowelizacja ustawy Prawo energetyczne, która weszła w życie w czerwcu tego roku, zmieniła harmonogram i umożliwiła wdrożenie nowego systemu w kilku etapach. Od 1 lipca do systemu dołączyli: PSE, jedenastu sprzedawców energii, czterech małych (przemysłowych) operatorów sieci dystrybucyjnych i ponad sto podmiotów odpowiedzialnych za bilansowanie systemu. Kolejni operatorzy sieci będą włączani do systemu w terminach: 1 marca i 1 lipca 2026 r. Natomiast najwięksi operatorzy sieci, którzy obsługują ponad 100 tys. klientów, dołączą do CSIRE dopiero 19 października 2026 r.
Trwają testy
Operatorzy sieci dystrybucyjnych podkreślają, że podłączenie do CSIRE to trudna operacja, ale będą gotowi do przesyłania informacji do systemu w październiku przyszłego roku. Tłumaczą, że termin został przesunięty z kilku powodów.
– Głównymi przyczynami były: złożoność projektu także po stronie PSE, które wdrażają system CSIRE, oraz uczestników, konieczność zapewnienia pełnej interoperacyjności systemów informatycznych uczestniczących w procesach rynku energii oraz potrzeba zagwarantowania najwyższego poziomu bezpieczeństwa ciągłości procesów rynku energii bez negatywnego wpływu na odbiorców – wyjaśnia Robert Świerzyński, prezes spółki Energa-Operator.
Zapewnia, że operatorzy w pełni popierają uruchomienie jednolitego systemu wymiany informacji o rynku energii i aktywnie uczestniczą w pracach przygotowawczych.
– Mamy nadzieję, że uruchomienie systemu 1 lipca 2025 r. pokaże, że „choroby wieku dziecięcego” projekt ma już za sobą. To, czy dalsze etapy wdrożenia zakończą się sukcesem, zależy w dużej mierze od tego, jak szybko po uruchomieniu systemu ponownie dostępne będą w pełni funkcjonalne środowiska testowe, jak szybko udostępnione zostaną operatorom sieci funkcjonalności umożliwiające masowe testowanie komunikacji oraz ile krytycznych i istotnych zmian do systemu będą musiały wykonać PSE po testach z największymi operatorami sieci – wylicza Robert Świerzyński.
Intensywne prace
Dodaje, że ważny jest zwłaszcza ten ostatni punkt, bo ostatnie zmiany w systemie zaplanowane są na luty 2026 r. Oznacza to, że operatorzy będą mieli ograniczony czas na wdrożenie i testy tych zmian.
– Prowadzimy intensywne działania w zakresie modernizacji własnych systemów IT. Uczestniczymy we wszystkich udostępnianych przez PSE oknach testowych. Zmieniamy też nasze procesy wewnętrzne tak, by przystawały do nowych wymagań rynku opartych o CSIRE. Celem nadrzędnym jest jednak zapewnienie, aby przyłączenie się do CSIRE przebiegało dla klientów bez zakłóceń i przyniosło realne korzyści dla całego rynku energii. Decyzja o etapowym wdrożeniu CSIRE daje nam wszystkim czas na mitygację ryzyk projektowych. Zapewnia też bezpieczne uruchomienie systemu dla milionów odbiorców w Polsce – przekonuje Robert Świerzyński.
Intensywne prace trwają też u pozostałych dużych dystrybutorów energii.
– Uczestnicy rynku energii mają bardzo szeroki zakres obowiązków związanych z dostosowaniem się do CSIRE, tak aby w sposób niezakłócony obsługiwać uczestników detalicznego rynku energii elektrycznej po jego uruchomieniu. Wiąże się to z koniecznością przeprowadzenia skomplikowanych prac wdrożeniowych. Harmonogram prac musi być skoordynowany między uczestnikami. W szczególności musi być zgodny z dokumentacją wdrożeniową opracowywaną przez PSE – wyjaśnia biuro prasowe PGE Dystrybucja.
O gotowości na październik przyszłego roku zapewniają też: Stoen Operator, Tauron Dystrybucja i Enea Operator.
Cyfryzacja rynku postępuje
Nowy system, w którym każdy odnajdzie bieżące dane o własnym zużyciu energii, to kolejny etap cyfryzacji polskiego rynku energii. Jednym z elementów tego procesu jest także montaż tzw. inteligentnych liczników energii elektrycznej. Umożliwiają one zdalny odczyt pomiaru i pomagają na bieżąco analizować ilość zużytej energii elektrycznej. Proces wymiany liczników trwa od lat, do czego operatorów sieci zobowiązują przepisy. Zgodnie z prawem na koniec 2028 r. już co najmniej 80 proc. Polaków powinno mieć dostęp do nowoczesnych urządzeń pomiarowych. Jak podaje Urząd Regulacji Energetyki, na koniec 2024 r. liczniki zdalnego odczytu posiadało tylko 38 proc. punktów poboru energii w naszym kraju.
PSE przekonują, że CSIRE stworzy odbiorcom energii nowe możliwości. Dzięki łatwiejszej zmianie sprzedawcy wzrośnie konkurencyjność na rynku energii, a sprzedawcy prądu będą tworzyć oferty lepiej dostosowane do potrzeb klientów. Przyczyni się także do rozwoju nowych produktów i usług. Będą nastawione na zwiększanie elastyczności systemu przez zarządzanie zużyciem oraz wytwarzaniem energii elektrycznej.
– Uruchomienie CSIRE to kamień milowy w rozwoju krajowej elektroenergetyki. System będzie stanowił fundament dla rozwoju elastyczności odbiorców i świadczenia przez nich usług na rzecz systemu. To także element budowania konkurencji na rynku energii elektrycznej i tworzenia jednolitej infrastruktury dla zbierania, przetwarzania i przechowywania danych o elektroenergetyce – podkreśla Grzegorz Onichimowski, prezes PSE.
Główne wnioski
- Od 1 lipca 2025 r. ruszył Centralny System Informacji Rynku Energii (CSIRE). Umożliwia wymianę informacji na detalicznym rynku energii elektrycznej w Polsce. Dane gromadzone w CSIRE będą udostępnione bezpłatnie uprawnionym użytkownikom profesjonalnym oraz wszystkim odbiorcom energii elektrycznej. Ta ostatnia grupa będzie mogła logować się do systemu przy użyciu węzła krajowego (login.gov.pl).
- System umożliwi odbiorcom energii odczyt danych dotyczących ich zużycia prądu oraz zawartych umów na zakup energii. Za pośrednictwem CSIRE konsumenci będą też mogli zapoznać się z ofertami sprzedawców energii z całej Polski. Oferty będą dostosowane do ich profilu zużycia, i zmienić swoją dotychczasową umowę.
- Na razie jednak CSIRE nie umożliwia gospodarstwom domowym korzystania z tych funkcji. Najwięksi operatorzy sieci dystrybucyjnych potrzebują więcej czasu na dostosowanie systemów informatycznych do ogólnopolskiego systemu. Po znowelizowaniu ustawy nowy termin włączenia operatorów do CSIRE ustalono na październik 2026 r. Wtedy też prześlą oni do systemu dane klientów podłączonych do ich sieci i umożliwią milionom gospodarstw domowych korzystanie z nowego portalu.
