UE szuka sposobów na zerwanie kontraktów na rosyjski gaz bez kar

Komisja Europejska bada możliwości prawne, aby europejskie firmy mogły zerwać długoterminowe umowy na rosyjski gaz bez płacenia wysokich kar. Celem jest ograniczenie zależności Unii od rosyjskich paliw kopalnych do 2027 r.

Komisja Europejska sprawdza, czy istnieją podstawy prawne umożliwiające firmom z UE zerwanie długoterminowych kontraktów na gaz z Rosji bez ponoszenia kosztownych kar. Poinformował o tym „Financial Times”, powołując się na unijne źródła.

KE analizuje możliwość wykorzystania klauzuli o sile wyższej jako podstawy do zerwania umów gazowych. Problemem jest różnorodność i poufność zawartych kontraktów oraz niepewność, czy wojna w Ukrainie wystarczy jako podstawa prawna – przekazuje PAP.

Działania Brukseli są elementem unijnej „mapy drogowej”. Zakłada ona całkowite odejście od rosyjskich paliw kopalnych do 2027 r. Plan ma na celu ograniczenie dochodów Kremla wykorzystywanych do finansowania wojny.u

Według danych Centre for Research in Energy and Clean Air, w ciągu roku – od lutego 2024 do lutego 2025 – państwa UE zapłaciły Rosji 21,9 mld euro za ropę i gaz.

Obecnie rosyjski gaz stanowi 11 proc. dostaw rurociągowych do UE (około 40 proc. w 2022 r.). Wzrosły jednak dostawy rosyjskiego LNG. UE objęła sankcjami import ropy i węgla z Rosji, ale nie gazu ziemnego. Mimo spadku udziału w rynku, import LNG z Rosji wzrósł o około 60 proc. w ciągu ostatnich trzech lat.

Publikacja unijnego planu została opóźniona z obawy przed sprzeciwem Węgier i Słowacji, które w dużej mierze polegają na gazie z Rosji. Przyjęcie sankcji wymaga jednomyślności 27 państw członkowskich.

Szefowa KE Ursula von der Leyen zapowiedziała, że „mapa drogowa” zostanie opublikowana w ciągu trzech–czterech tygodni. Państwa członkowskie UE obawiają się wzrostu cen LNG i niechętnie zmuszają firmy do zerwania kontraktów. Dotychczasowe środki, jak blokowanie dostępu do infrastruktury, nie dają wystarczającej podstawy prawnej do takich działań.