Zaloguj się 
Dzieje się!
KOWR podpisał akt notarialny ws. odkupu kluczowej dla CPK działki. Wciąż wiele niewiadomych
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) rozpoczął proces odkupu kluczowej dla inwestycji CPK działki położonej w miejscowości Zabłotnia od jej dotychczasowego właściciela, prezesa Dawtony Piotra Wielgomasa, który z niewyjaśnionych do tej pory przyczyn stał się jej posiadaczem tuż przed oddaniem władzy przez PiS.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Co wiemy do tej pory na temat tego, jak to się stało, że prezes Dawtony stał się właścicielem kluczowego dla inwestycji CPK gruntu.
- Kiedy państwo ostatecznie odzyska działkę.
- Jak to wpłynie na inwestycję CPK.
„Naprawiliśmy to, co PiS zepsuł. Dziś podpisaliśmy akt notarialny i odzyskaliśmy dla Skarbu Państwa strategiczną działkę w Zabłotni pod CPK. Bez roszczeń, bez dopłat, bez strat. Konkretnie i skutecznie" – podał na platfotmie X Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) .
Tymi słowami KOWR poinformował, że poprzez podpisania aktu notarialnego rozpoczął proces odkupu kluczowej dla inwestycji CPK działki położonej w miejscowości Zabłotnia od jej dotychczasowego właściciela, prezesa Dawtony Piotra Wielgomasa.
KOWR potwierdził w komunikacie, że nieruchomość wraca do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa za cenę jej zakupu, tj. 22 760 000 złotych.
Podpisanie aktu notarialnego nie kończy jednak sprawy, w której pozostaje wiele niewiadomych.
Posłowie PiS kupowali od Dawtony gadżety, prezes Dawtony od KOWR-u – kluczową dla CPK działkę
Pod koniec października Wirtualna Polska informowała, że w 2023 r., niedługo przed oddaniem władzy przez PiS, Ministerstwo Rolnictwa wydało zgodę na sprzedaż przez KOWR działki o powierzchni 160 ha wiceprezesowi firmy Dawtona, Piotrowi Wielgomasowi. Przez teren tej działki ma przebiegać linia kolei dużych prędkości z Warszawy do lotniska CPK.
Według portalu jeszcze przed transakcją firmę Dawtona odwiedzał ówczesny minister rolnictwa Robert Telus. Ostatecznie sprzedaż została sfinalizowana 1 grudnia 2023 r., tuż przed zmianą władzy. WP podawała, że wartość działki mogła wzrosnąć nawet kilkunastokrotnie – w przyszłości mogłaby kosztować około 400 mln zł.
Jak podała WP, zaledwie na dwa tygodnie przed transakcją, w trakcie kampanii wyborczej w 2023 r., trzej posłowie PiS, w tym Robert Telus, zamówili w firmie Dawtona gadżety wyborcze – tubki z musem owocowym z ich wizerunkami i logo partii. Na fakturze dotyczącej zamówienia – jak wskazywała w swoim artykule WP – miały wystąpić niezgodności w danych, a cena materiałów była wyjątkowo niska.
Były szef MRiRW, poseł PiS Robert Telus – odnosząc się do doniesień medialnych na początku listopada – przyznał, że kupił w 2023 r. gadżety wyborcze produkowane przez firmę Dawtona. Telus nie zgadza się jednak z medialnymi zarzutami. Polityk stwierdził w oświadczeniu, że o sprzedaży działki nic nie wiedział, a w razie czego Skarb Państwa może ją „natychmiastowo" odkupić. Były minister dodał też, że spotykał się z przedstawicielami firmy Dawtona w celu wsparcia rodzimego rolnictwa.
Z kolei prezes Dawtony w wypowiedzi dla „Pulsu Biznesu" z końca października tłumaczył, że ziemia nie jest dla niego towarem do spekulacji, bo pochodzi z rolniczej rodziny. Jak przekonywał, próbował kupić tę ziemię, którą jego rodzina od 2008 r. ją dzierżawiła, już od 2018 r. pod uprawę kukurydzy, bo jest blisko jego zakładu.
Pierwotna cena zakupu, czyli 22,76 mln zł to ok. 140 tys. zł za hektar. Dla porównania, za ziemię z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP) w 2023 r. płacono średnio 53 103 zł za hektar. Z kolei średnia cena zakupu dobrego gruntu ornego w IV kwartale 2025 r. w woj. mazowieckim nieznacznie przekraczała 70 tys. zł za hektar (dane MRRiW).
Piotr Wielgomas nie otrzymał żadnych dodatkowych „deali”, w tym propozycji zakupu żadnej innej ziemi w zamian za odsprzedanie KOWR działki w Zabłotni potrzebnej do budowy linii kolejowej do CPK – przekazał jeszcze w ten czwartek wieczorem na antenie Polsatu dyrektor generalny Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Henryk Smolarz.
Zawiadomienia do prokuratury i „żółta kartka” dla dyrektora KOWR. „Trzy grupy winnych"
Minister rolnictwa Stefan Krajewski przekazał 7 listopada, że w sprawie nieprawidłowości przy sprzedaży działki skierowano dwa zawiadomienia do prokuratury.
Krajewski ocenił wówczas, że kierownictwo KOWR działało w tej sprawie opieszale, choć ostatecznie doprowadziło do odzyskania nieruchomości. Dodał, że dyrektor KOWR Henryk Smolarz otrzymał „żółtą kartkę”.
KOWR informował również, że w związku ze sprawą sprzedaży działki dwie osoby zostały 30 października odwołane ze stanowisk – zastępca dyrektora Departamentu Gospodarowania Zasobem oraz kierownik Wydziału Organizacyjnego w OT KOWR w Warszawie.
„Jedna z tych osób ponad 4 miesiące przetrzymywała pismo związane z procesem sprzedaży działki w Zabłotni” – podał Ośrodek.
Dodał, że chodzi o wieloletnich pracowników, którzy awans zawodowy otrzymali w czasie rządów PiS i mają związek z nieprawidłowościami w funkcjonowaniu KOWR.
Czytaj także: Dwa zawiadomienia do prokuratury po pierwszych ustaleniach kontroli w KOWR
Zakończona później w listopadzie kontrola podtrzymała „żółtą kartkę" dla Smolarza. Jak podsumował ją sam Krajewski, mieliśmy „trzy grupy winnych" w KOWR.
– Grupa pierwsza: ówczesny wiceminister rolnictwa Rafał Romanowski, który przekroczył uprawnienia bądź nie dopełnił obowiązków (...) oraz ówczesne władze KOWR, które blokowały przekazanie działek dla CPK. (...) Druga grupa: to długoletni pracownicy KOWR, którzy świadomie przetrzymywali dokumenty, wydłużali terminy, utrudniali procedowanie (...) spraw, które są przedmiotem naszej analizy. W tej grupie są już zwolnienia i degradacje – powiedział.
Z kolei w trzeciej grupie, jak dodał minister, jest zarówno nowe kierownictwo KOWR, jak i urzędnicy, którzy sprawą zajmowali się już po zmianie władzy. Im kontrolerzy zarzucili tylko zbyt wolne zajmowanie się sprawą.
Czytaj także: „Męska rozmowa i żółta kartka" dla szefa KOWR. Minister rolnictwa podsumowuje kontrolę ws. działki pod CPK
Pod koniec października Romanowski został zawieszony w prawach członka Prawa i Sprawiedliwości do czasu pełnego wyjaśnienia sprawy.
„Od zawsze opowiadałem się za ochroną państwowej ziemi przed wyprzedażą. Grunty należące do Skarbu Państwa uważam za strategiczny zasób narodowy, który należy chronić i wykorzystywać w interesie przyszłych pokoleń" – przekonywał wówczas Romanowski.
Budowa CPK ma być niezagrożona
Prezes CPK Filip Czernicki pytany w listopadzie, kiedy działka w Zabłotni trafi do CPK, ocenił, że stanie się to kilka tygodni po podpisaniu aktu notarialnego przez KOWR, dodając, że obecnie „wszystko jest w rękach KOWR-u”.
Sprawa działki nie wstrzymuje i nie opóźnia procesu inwestycyjnego. Jeżeli nie uda się odwrócić tej transakcji, spółka będzie pozyskiwała tę działkę w trybie administracyjnym – przekazał pod koniec października dr Filip Czernicki, prezes spółki Centralny Port Komunikacyjny.
W ramach Programu Centralnego Portu Komunikacyjnego ma powstać m.in. centralne lotnisko zlokalizowane pomiędzy Warszawą i Łodzią oraz system Kolei Dużych Prędkości. Zgodnie z harmonogramem budowa lotniska na terenie gmin Baranów, Wiskitki i Teresin ma rozpocząć się w 2026 r. W 2031 r. port lotniczy ma uzyskać niezbędne certyfikacje, a w 2032 r. zostać oddany do użytku wraz z pierwszym odcinkiem KDP w Polsce: Warszawa – CPK – Łódź. Szacowany koszt inwestycji do 2032 r. wynosi 131,7 mld zł.
Źródło: XYZ, PAP
Główne wnioski
- W grudniu 2023 r. tuż przed oddaniem władzy przez PiS KOWR sprzedał działkę o powierzchni 160 ha w Zabłotni wiceprezesowi firmy Dawtona, Piotrowi Wielgomasowi, gdy przez teren tej działki ma przebiegać linia Kolei Dużych Prędkości do CPK.
- W sprawie nieprawidłowości przy sprzedaży działki skierowano dwa zawiadomienia do prokuratury, ale jeszcze nie wiemy do końca, jak to się stało, że Wielgomas wszedł w posiadanie kluczowe dla inwestycji CPK działki.
- Teraz doczekaliśmy się początku procesu zwrotu działki za cenę jej pierwotnego zakupu, około dwóch razy przekraczającą średnią cenę zakupu dobrego gruntu ornego w IV kwartale 2025 r. w woj. mazowieckim.
