polityka fiskalna

– Wzrost gospodarczy w Polsce pozostaje wyjątkowo silny. Jednak poziom deficytu budżetowego jest zdecydowanie zbyt wysoki, biorąc pod uwagę siłę gospodarki – mówi Geoff Gottlieb, ekonomista Międzynarodowego Funduszu Walutowego, podsumowując zakończoną właśnie misję tej instytucji w Polsce. Kluczem do dalszego doganiania Zachodu jest jednolitość rynków unijnych.

Ministerstwo Finansów opublikowało „Strategię zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2026-2029”. Dług publiczny liczony według metodologii unijnej zgodnie z prognozami ma wzrosnąć do ponad 75 proc. PKB. To o niemal 15 punktów procentowych więcej, niż rząd zakładał rok temu w planie przesłanym do Brukseli. W 2028 r. mamy przekroczyć progi ostrożnościowe z ustawy o finansach publicznych.

Dług publiczny Polski rośnie w bardzo szybkim tempie, a agencje ratingowe ostrzegają, że może się to skończyć obniżeniem oceny, wskazując na ryzyko impasu politycznego i brak wiarygodnej konsolidacji fiskalnej. Choć gospodarkę wciąż wspierają wysoki wzrost i brak deficytu na rachunku bieżącym, jedynym realnym narzędziem mogącym powstrzymać narastanie zadłużenia wydaje się wprowadzenie podatku obronnego. To może przełamać prezydenckie weto i pozwolić istotnie zwiększyć dochody budżetu.

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy budżetowej na przyszły rok. Zaskakuje wciąż wysoki prognozowany deficyt (6,5 proc. PKB) oraz dług (66,8 proc. PKB). Pozostawia to niewielki bufor bezpieczeństwa w przypadku wystąpienia negatywnych szoków makroekonomicznych.

Agencja ratingowa Fitch w niedawnym raporcie przestrzegła przed niewystarczającą konsolidacją fiskalną w Polsce, czyli zbyt ograniczonymi działaniami mającymi na celu poprawę sytuacji budżetowej. Analizujemy czynniki wpływające na oceny wiarygodności kredytowej.

Bez dodatkowej konsolidacji fiskalnej w Polsce stabilizacja długu sektora gg względem państw z koszyka ratingowego będzie trudna – oceniają analitycy agencji ratingowej Fitch w raporcie z 17 lipca.

Opublikowane przez Ministerstwo Finansów dane na temat podatku VAT rozczarowują. Mało realna jest projekcja wpływów z tego tytułu z ustawy budżetowej. 26 mld zł: aż o tyle mogą być niższe wpływy z VAT w 2025 r. względem prognozy. Jej spełnienie wymagałoby wzrostu dynamiki wpływów z 12,4 proc. w I półroczu aż do 30,4 proc.

Zgodnie z najnowszymi danymi opublikowanymi w ramach tzw. notyfikacji fiskalnej deficyt Polski wg metodologii unijnej wyniósł 6,6 proc. PKB. Prowadziliśmy zatem jedną z bardziej ekspansywnych polityk fiskalnych w UE. W 2025 r. ma nastąpić niewielka konsolidacja, a deficyt ma spaść do 6,3 proc. PKB.

Komisja Europejska doprecyzowała plany w zakresie zwiększania wydatków militarnych. Polska zyskuje większą elastyczność, ale wciąż kierunek polityki fiskalnej będzie konsolidacyjny. Większość ciężaru podniesienia potencjału obronnego spoczywa na krajach członkowskich. Z tego względu niepewne jest, czy skala zbrojeń będzie w Europie wystarczająca.

Jedną z powtarzających się rekomendacji międzynarodowych organizacji biorących pod lupę polską gospodarkę jest ograniczenie świadczenia wychowawczego 800+. Jakie są zalety i wady takiego rozwiązania?