Wojciech Balczun: Jeszcze w tym roku ramy dla repolonizacji. Rząd rozliczy z niej państwowe spółki

Wojciech Balczun nie ukrywa, że repolonizacja to jeden z najważniejszych celów obecnego kierownictwa Ministerstwa Aktywów Państwowych (MAP).

– Rząd przyjął priorytety na drugą część kadencji, a jednym z nich jest repolonizacja. Chodzi o tzw. local content, czyli aktywne tworzenie warunków dla wpinania polskich firm, polskich dostawców w łańcuchy dostaw – podkreślał szef resortu aktywów państwowych w studiu XYZ na targach TRAKO w Gdańsku.

Wojciech Balczun zaznacza, że chodzi nie tylko o firmy państwowe, ale o możliwie najszersze włączanie przedsiębiorstw prywatnych w łańcuchy dostaw największych inwestycji infrastrukturalnych i energetycznych. Obecnie w resorcie trwają intensywne prace nad zdefiniowaniem, co dokładnie oznaczać będzie repolonizacja.

– To bardzo wiele detali. To m.in. kwestia prawa zamówień publicznych, polityki zakupowej państwa, Urzędu Zamówień Publicznych. To wreszcie zdefiniowanie, co to znaczy polska firma? Czy to jest firma, która płaci w Polsce podatki i ma polskiego właściciela, czy np. podmiot kontrolowany przez fundację rodzinną za granicą – powiedział Wojciech Balczun.

Minister zapowiada, że ramy mają być gotowe jeszcze w tym roku. Po ich przyjęciu rząd wprowadzi konkretne repolonizacyjne KPI, według których rozliczane będą spółki Skarbu Państwa.

Nowe kryteria oceny zarządów i rad nadzorczych

Oprócz tego Wojciech Balczun podkreśla, że zależy mu na nowym podejściu do kompletowania składów zarządów w państwowych spółkach. Chodzi o to, aby ludzi w nich zasiadających dopasowywać do strategii i wyzwań spółek, a nie na odwrót.

– Podchodzę z dużym dystansem do skupiania się tylko na kwestiach kadrowych – to powinna być tylko konsekwencja realizacji założeń i celów. Chcemy być aktywnym właścicielem, szukać większego potencjału w zasobach, wykorzystywać efekt synergii i wyrywać podmioty z silosów, w których często tkwią – tłumaczył minister.

Nowy szef MAP podkreśla, że jego priorytetem jest stabilność, przewidywalność i merytoryczne podejście do nadzoru właścicielskiego. W resorcie trwają też zaawansowane prace nad kodeksem corporate governance, który ma wprowadzić jakościową zmianę w zarządzaniu aktywami Skarbu Państwa.

Przeczytaj: Nie tylko Koleje Dużych Prędkości. „Sieć musi być spójna z liniami lokalnymi”

Polskie pociągi dużych prędkości – wyzwanie i szansa

Jednym z najgorętszych tematów na targach TRAKO 2025 było wyzwanie premiera Donalda Tuska, rzucone w kierunku zarządów Newagu i Pesy. Szef rządu stwierdził, że nie wyobraża sobie braku ofert od tych firm w przetargu na pociągi.

Problem w tym, że obie spółki nie dysponują technologią umożliwiającą uruchomienie produkcji takich składów w najbliższych latach. Za granicą takie projekty – m.in. Shinkansen czy TGV – rozwijane były przez dekady.

Wojciech Balczun, który przez prawie 20 lat był związany z branżą kolejową, widzi rozwiązanie w budowie konsorcjów z partnerami zagranicznymi.

– Kluczem jest zabezpieczenie transferu technologii i przekazania licencji. Na bazie jednego wielkiego kontraktu można zbudować kompetencje i podstawy do rozwoju własnych rozwiązań – sugerował minister.

Przeczytaj: Kolej wchodzi w nową erę. Prezes PKP SA o wyzwaniach i przyszłości grupy

Kolej na inwestycje – nowe szanse dla polskiego przemysłu

Wojciech Balczun odniósł się też się do wyzwań stojących przed polską koleją. Wspomina, że dwie dekady temu dyskutowano o restrukturyzacji, braku środków na inwestycje i niepewnej przyszłości kolei. Dziś sytuacja jest zupełnie inna.

– W Polsce lubimy narzekać. Tymczasem dokonaliśmy niesamowitego progresu. Skala modernizacji, którą przeszła polska kolej, jest powodem do dumy – powiedział Wojciech Balczun.

Jego zdaniem Polska osiągnęła status regionalnego potentata w zakresie dostarczania produktów i usług kolejowych. Jako przykład wymienia produkcję wagonów pasażerskich w Poznaniu czy zakupy nowych lokomotyw przez przewoźników.

– To jest siła napędowa dla polskich producentów – mamy potężne firmy, zarówno prywatne, jak i państwowe, które dynamicznie się rozwijają – podsumował Wojciech Balczun.

Główne wnioski

1. Repolonizacja to jeden z kluczowych priorytetów rządu, a jej ramy mają być gotowe jeszcze w tym roku. Potem z repolonizacji rozliczane będą zarządy spółek z udziałem Skarbu Państwa.
2. Ministerstwo Aktywów Państwowych stawia na merytoryczne podejście do nadzoru właścicielskiego, w tym na nowe zasady corporate governance oraz lepsze dopasowanie zarządów do strategii spółek.
3. Polska kolej i przemysł kolejowy w ocenie ministra aktywów państwowych dynamicznie się rozwijają, a kraj osiągnął pozycję regionalnego lidera w produkcji i modernizacji infrastruktury kolejowej, choć wyzwaniem pozostaje rozwój technologii pociągów dużych prędkości.