Krzysztof Bulski

Krajowa Izba Radców Prawnych zdecydowała się zrobić krok, na który wciąż nie umie się zdecydować wiele polskich organizacji, czyli wejść na stałe do europejskiej architektury decyzyjnej. Otwierając własne Przedstawicielstwo w Brukseli, KIRP pokazała, że prawnicy mogą i powinni być obecni tam, gdzie realnie kształtuje się prawo wpływające na ich codzienną pracę.

Gdy Bruksela układa budżet na lata 2028–2034 i tnie biurokrację pakietami „Omnibus”, stawką są ceny energii i konkurencyjność europejskich firm, w tym polskich. To właśnie teraz rozstrzyga się, czy i jak transformacja będzie wykonalna – od sieci i OZE po rynek mocy i łańcuchy dostaw „made in Poland”. W rozmowie z XYZ Paweł Wróbel, dyrektor Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej (PKEE), tłumaczy, jak działa energetyczny lobbying w UE, gdzie naprawdę „trzyma się pióro” i co musimy zrobić, by polski głos był słyszalny w ważnych dla nas sprawach – od Bałtyku i offshore po rynki mocy i nowy cel klimatyczny na 2040 r.

Minął dokładnie rok, odkąd Mario Draghi, były prezes Europejskiego Banku Centralnego, zaprezentował w Strasburgu swój raport o przyszłości konkurencyjności Europy. Wtedy ostrzegał europosłów: „Moja obawa nie polega na tym, że nagle staniemy się biedni i zależni od innych. Ona polega na tym, że z czasem staniemy się mniej zamożni, mniej równi, mniej bezpieczni, a przez to – mniej wolni w wyborze własnego losu”.

Choć coraz więcej kluczowych decyzji dla prowadzenia biznesu w Polsce zapada w Brukseli, polskie firmy wciąż zbyt rzadko zasiadają przy europejskim stole. Tylko 13 polskich podmiotów posiada dziś stałe biura w stolicy Unii Europejskiej – podczas gdy Niemcy mają ich ponad 250, a Stany Zjednoczone ponad 150. W praktyce oznacza to, że Polska wciąż częściej przyjmuje unijne regulacje, niż je aktywnie współtworzy. To jeden z wniosków płynących z rozmowy z prawnikami z kancelarii Fieldfisher.

Skończyła się półroczna polska prezydencja w Radzie UE. Z punktu widzenia promowania pozycji Polski w Brukseli i narzucania tematów, które są dla nas ważne – można mówić o sukcesie. Ale jeśli spojrzymy szerzej – na aktywność polskiego biznesu, nauki i organizacji społecznych – nadal jesteśmy bardziej lobbingowym turystą niż rozgrywającym unijnych rozgrywek. Sprawdziliśmy, co się zmieniło z perspektywy konkretnych branż.

Wybór Karola Nawrockiego na prezydenta Polski wywołał w Brukseli mieszankę chłodnej kalkulacji, ostrożnej nadziei i narastającego niepokoju o przyszłość relacji między Warszawą a instytucjami Unii Europejskiej. Zwycięstwo kandydata wspieranego przez Prawo i Sprawiedliwość oraz administrację Donalda Trumpa to wyraźny sygnał, że Polska pozostaje krajem głęboko podzielonym — nie tylko politycznie, ale i w kwestii kierunku integracji europejskiej.

Polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej miała być impulsem do wzmocnienia pozycji naszego kraju w europejskim procesie decyzyjnym. Jednak zamiast przełomu obserwujemy powtarzający się scenariusz – polski biznes i nauka pozostają na marginesie najważniejszych unijnych debat i decyzji.

Podczas sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego w Strasburgu na początku maja odbyło się wiele ważnych głosowań, zwłaszcza nad rezolucjami mającymi wpłynąć na przyszłe propozycje Komisji Europejskiej. Największe emocje wywołały głosowania dotyczące relacji z Turcją, bezpieczeństwa gospodarczego, polityki transportowej oraz unijnej strategii wodnej. Jednak najgłośniejszym politycznie okazało się przyjęcie stanowiska w sprawie norm emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i dostawczych.

W 2024 r. do Unii Europejskiej trafiło dwukrotnie więcej przesyłek wartych poniżej 150 euro niż rok wcześniej i trzykrotnie więcej niż w 2022 r. Wzrost napędzają zakupy na platformach spoza UE, głównie z Chin, które korzystają ze zwolnienia z cła. Europosłanka Kamila Gasiuk-Pihowicz ujawnia, na jakim etapie są zmiany mające zabezpieczyć interesy europejskich firm. Część z nich może jednak nie doczekać efektów tych reform.

Z Brukseli płynie dziś jasny sygnał: europejski przemysł musi się zmieniać. Ale jak dokładnie będzie wyglądać ta transformacja, kto na niej zyska, a kto straci – to dopiero się rozstrzyga. I właśnie dlatego dziesiątki aktorów – od gigantów branżowych, przez think tanki, po rządy krajowe – próbują wpłynąć na kształt przyszłych inicjatyw legislacyjnych.