MEN: coraz mniej uczniów. W klasach pierwszych spadek o 30 tys.

Ministerstwo Edukacji Narodowej prognozuje, że w roku szkolnym 2025/2026 w szkołach będzie uczyć się prawie 4,9 mln uczniów. To o kilkanaście tysięcy mniej niż rok wcześniej, a w klasach pierwszych podstawówek spadek wyniesie ponad 30 tys. dzieci.

Prognozy dla szkół i przedszkoli

Z danych MEN wynika, że w roku szkolnym 2025/2026 w szkołach dla dzieci i młodzieży będzie 4 mln 891,9 tys. uczniów. Do przedszkoli ma uczęszczać 1 mln 336 tys. dzieci, co łącznie daje 6 mln 227,9 tys. osób w systemie edukacji.

Resort przewiduje, że w szkołach podstawowych będzie 3 mln 236,9 tys. uczniów. W liceach ogólnokształcących – 757,2 tys., w technikach – 685,5 tys., w branżowych szkołach I stopnia – 196,2 tys., a w szkołach branżowych II stopnia – 15,9 tys.

W klasach pierwszych podstawówek prognozuje się 396,6 tys. uczniów. Rok wcześniej było ich 430 tys., co oznacza spadek o ponad 30 tys.

Malejąca liczba urodzeń

Spadek liczby uczniów wiąże się z niżem demograficznym. W latach 80. XX wieku w Polsce rodziło się ponad 700 tys. dzieci rocznie. Od tego czasu liczba urodzeń systematycznie spada.

W 1998 r. urodziło się 395,6 tys. dzieci, a w 2022 r. – 305,1 tys. W 2023 r. liczba urodzeń spadła poniżej 300 tys. – do 272 tys., a w 2024 r. wyniosła już tylko 251,9 tys.

Z danych GUS wynika, że od 2017 r., kiedy urodziło się 402 tys. dzieci, co roku liczba ta maleje o 20–30 tys. W latach 2018–2021 spadek był stały: od 388,2 tys. do 331 tys.

Prognozy GUS zakładają, że do 2029 r. liczba dzieci w wieku 7–14 lat spadnie o ok. 5 proc. Do 2034 r. spadek sięgnie 19,5 proc., a do 2060 r. może wynieść nawet 30 proc.

Zmiany na wsi i w miastach

W ostatnich pięciu latach GUS odnotował spadek liczby najmłodszych dzieci (0–2 lata) oraz wzrost populacji osób powyżej 65. roku życia.

Na terenach miejskich liczba dzieci w wieku 0–2 lat spadła z 621,3 tys. w 2020 r. do 480,4 tys. w 2024 r., czyli o 22,7 proc. W grupie przedszkolnej (3–6 lat) spadek wyniósł 9,2 proc.

Na obszarach wiejskich liczba najmłodszych dzieci zmniejszyła się z 488,9 tys. do 343 tys., co oznacza spadek o 29,8 proc. W wieku przedszkolnym liczba dzieci zmniejszyła się o 6,4 proc.

MEN wskazuje, że procesy demograficzne szczególnie mocno uderzą w szkoły podstawowe na wsiach i w małych miastach, gdzie utrzymanie placówek staje się coraz trudniejsze.

Projekt zmian w prawie oświatowym

W odpowiedzi na prognozy demograficzne MEN przygotował projekt nowelizacji ustawy Prawo oświatowe. Dokument trafił do konsultacji w lipcu 2025 r.

Projekt przewiduje rozwiązania alternatywne dla likwidacji małych szkół podstawowych. Zakłada m.in. elastyczne tworzenie zespołów szkół, szkół filialnych i klas łączonych.

Resort proponuje także wykorzystanie nieużywanych części budynków oświatowych jako lokalnych centrów społecznych i kulturalnych. Ma to wspierać społeczności lokalne, szczególnie w mniejszych miejscowościach.

Nowelizacja obejmuje również zmiany dotyczące świetlic szkolnych, żywienia uczniów, nauczania dwujęzycznego, a także zwiększenie udziału rodziców i społeczności w decyzjach dotyczących szkół.

Źródło: PAP