NIK: przepisy ograniczają dostęp do opieki paliatywnej. Brakuje też lekarzy

Zamknięty katalog chorób utrudnia dostęp dorosłym pacjentom do opieki paliatywnej i hospicyjnej – wynika z najnowszego raportu Najwyższej Izby Kontroli. NIK zwraca uwagę również na poważne braki kadrowe i problemy z finansowaniem świadczeń.

Najwyższa Izba Kontroli opublikowała raport z kontroli opieki paliatywnej i hospicyjnej finansowanej ze środków publicznych. Kontrola objęła lata 2022–2024 i dotyczyła m.in. dostępności świadczeń, finansowania, kadry medycznej i jakości opieki. NIK oceniła, że przepisy ograniczają dostęp do tej formy opieki osobom śmiertelnie chorym, które nie mieszczą się w zamkniętym katalogu chorób.

Zgodnie z obowiązującymi regulacjami, do opieki paliatywnej kwalifikują się m.in. osoby z zaawansowanymi chorobami nowotworowymi, niewydolnością serca, schyłkową niewydolnością oddechową lub nerek, AIDS, stwardnieniem rozsianym, kardiomiopatią czy dystrofiami mięśniowymi. Kierownicy placówek kontrolowanych przez NIK wskazywali, że wyłączenie innych przewlekłych chorób utrudnia objęcie pomocą pacjentów u kresu życia.

Według raportu, w latach 2022–2024 nie podjęto skutecznych działań w celu rozszerzenia katalogu chorób uprawniających do opieki paliatywnej. Jednocześnie minister zdrowia nie analizował danych NFZ dotyczących zapotrzebowania na personel medyczny. Braki kadrowe pogłębiają się – rocznie przybywa jedynie 30–40 specjalistów medycyny paliatywnej, a według szacunków potrzebny byłby ponadstuprocentowy wzrost liczby lekarzy w tej dziedzinie.

Pozytywnie oceniono natomiast wzrost finansowania opieki paliatywnej i hospicyjnej – z 1 mld zł w 2022 r. do 1,7 mld zł w 2023 r. oraz 0,9 mld zł w pierwszej połowie 2024 r.. NIK skrytykowała jednak sposób zniesienia limitów na te świadczenia – decyzja Ministerstwa Zdrowia z 1 kwietnia 2024 r. nie była poprzedzona analizą nadwykonań, co doprowadziło do opóźnień w wypłatach. Osiem z dziesięciu kontrolowanych podmiotów nie otrzymało pełnego finansowania od NFZ.

W odpowiedzi na ustalenia kontroli Ministerstwo Zdrowia poinformowało w czerwcu 2024 r., że prowadzi prace nad projektem rozporządzenia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej. Resort zapowiedział działania mające poprawić dostęp pacjentów do tego typu opieki.

Źródło: PAP