Zdrowie psychiczne w Polsce – temat tabu. Jest nadzieja, ale potrzeba pieniędzy

Obejrzyj lub posłuchaj

Obejrzyj Posłuchaj

Wideocast

Powiększ wideo

Wideocast

Powiększ wideo

Problem finansowy i tabu zdrowia psychicznego

Dobrosława Gogłoza zauważyła, że kwestie zdrowia psychicznego oraz finansowania leczenia są w Polsce nadal silnie tabuizowane. Pomimo wzrostu społecznej świadomości w dużych miastach, poza nimi wciąż trudno o otwartą rozmowę na ten temat.

– Kiedy potrzeba ogromnych środków finansowych na leczenie, wiele osób czuje wstyd, który paraliżuje prośbę o pomoc. Ten wstyd wynika zarówno z tabu otaczającego pieniądze, jak i zdrowie psychiczne – podkreśliła Gogłoza.

Fundacja Pomagam.pl zauważyła znaczący wzrost zbiórek powiązanych ze zdrowiem psychicznym na swojej platformie – o niemal 500 proc. w latach 2016-2023. To świadczy o większej otwartości społecznej na ten problem, ale jednocześnie podkreśla niedostateczne wsparcie systemowe.

Koszt społeczny i ekonomiczny

Katarzyna Kulwicka z Uniwersytetu SWPS zwróciła uwagę na społeczne i ekonomiczne koszty wynikające z niedostatecznego wsparcia systemowego. Zalicza się do nich absencję w pracy, utratę zatrudnienia czy obniżenie produktywności. Problemy te odbijają się na całym społeczeństwie, generując koszty, które mogłyby zostać zminimalizowane dzięki lepszej organizacji i finansowaniu systemu.

– Zdrowie psychiczne to inwestycja, a nie koszt. Brak leczenia generuje ogromne straty ekonomiczne – dodała Kulwicka.

Z raportu wynika również, że Polska refunduje najnowocześniejsze metody leczenia biologicznego, ale dostęp do psychoterapii jest wciąż ograniczony. Wizyta u psychoterapeuty w systemie NFZ kosztuje średnio 133 złote, co jest kwotą znacznie niższą od stawek rynkowych.

Brak danych i wyzwań systemowych

Ekspertki zwróciły uwagę na brak kompleksowych danych dotyczących wydatków Polaków na zdrowie psychiczne. Brak tych informacji utrudnia planowanie i racjonalne zarządzanie budżetem w tym obszarze.

– Decyzje dotyczące systemu ochrony zdrowia psychicznego są często podejmowane bez wystarczających danych, co skutkuje ich niską efektywnością – zauważyła Gogłoza.

Dodała również, że w Polsce nadal brak jest skutecznego modelu opieki środowiskowej, który zapewniałby dostęp do wsparcia blisko miejsca zamieszkania.

Potrzeby i postulaty

Ekspertki podkreśliły konieczność zwiększenia nakładów finansowych na zdrowie psychiczne oraz wdrożenia bardziej efektywnych strategii edukacyjnych. Postulaty zawarte w rozmowie obejmują:

1. Psychoedukacja od najmłodszych lat: Wprowadzenie programów edukacyjnych dotyczących zdrowia psychicznego w szkołach.
2. Wsparcie dla oddolnych inicjatyw: Finansowanie i promowanie działań organizacji pacjenckich.
3. Dostępność danych: Stworzenie systemu zbierania i analizowania danych dotyczących kosztów oraz skuteczności leczenia.
4. Kompleksowa opieka środowiskowa: Rozwój lokalnych centrów zdrowia psychicznego i punktów zgłoszeniowo-koordynacyjnych.
5. Zwiększenie roli ekspertów w mediach: Promowanie wypowiedzi specjalistów w przestrzeni publicznej.

Wnioski i apel

Podsumowując rozmowę, Dobrosława Gogłoza i Katarzyna Kulwicka zgodnie stwierdziły, że zdrowie psychiczne wymaga traktowania go jako priorytetu społecznego. Polska stoi przed wyborem: albo pogłębić kryzys, ignorując potrzeby obywateli, albo zainwestować w zdrowie psychiczne, co w dłuższej perspektywie przyniesie korzyści wszystkim.

Raport „Ważne słowa na P” to nie tylko analiza, ale również apel o zmiany, które pozwolą lepiej zadbać o zdrowie psychiczne Polek i Polaków. Zdrowie psychiczne to fundament zdrowego społeczeństwa. Nie możemy go dłużej ignorować.