Raport: demografia negatywnie wpływa na rynek pracy, kluczowe wykorzystanie istniejących zasobów

Ograniczenie negatywnego wpływu demografii na polski rynek pracy wymaga działań zmierzających do lepszego wykorzystania potencjalnych zasobów pracy, szczególnie wśród osób najmłodszych i najstarszych oraz kobiet w wieku reprodukcyjnym, a także wydłużenia aktywności zawodowej osób już pracujących – wynika z najnowszego raportu Rządowej Rady Ludnościowej „Sytuacja demograficzna Polski”. Kluczowe znaczenie może mieć rozwój i popularyzacja elastycznych form pracy.

Autorzy raportu zaznaczają, że od wielu lat największym wyzwaniem na rynku pracy pozostaje pełniejsze wykorzystanie potencjalnych zasobów pracy, czyli osób w wieku produkcyjnym.

Największe rezerwy wśród kobiet w wieku reprodukcyjnym

„Wymaga to podjęcia działań zwiększających aktywność zawodową wśród grup, które obecnie charakteryzują się niskim poziomem uczestnictwa w rynku pracy. Największe rezerwy znajdują się wśród kobiet w wieku reprodukcyjnym, osób w wieku 50–59/64 lata oraz najmłodszych osób dorosłych (18–24 lata)” – napisano w raporcie.

Jak wskazują autorzy raportu, niska aktywność zawodowa kobiet, zwłaszcza w wieku reprodukcyjnym, wynika często z konieczności godzenia pracy lub dalszego kształcenia z opieką nad dziećmi i osobami zależnymi.

Osoby starsze wciąż relatywnie mało aktywne na tle UE

Z raportu wynika, że pomimo wzrostu aktywności zawodowej osób w wieku okołoemerytalnym w ostatnich latach, ich uczestnictwo w rynku pracy nadal pozostaje relatywnie niskie w porównaniu z innymi krajami UE.

Czytaj także: Nadchodzi wielkie wyludnienie Polski. Najnowsza prognoza GUS nie pozostawia złudzeń

„Nabycie uprawnień emerytalnych nie powinno zatem wiązać się z automatycznym kończeniem aktywności zawodowej przez większość osób, ale wymaga to stworzenia warunków dostosowanych do potrzeb i możliwości zdrowotnych tej grupy. Kluczowe znaczenie mają możliwości dokształcania się, dążenia do poprawy stanu zdrowia tej grupy oraz lepszy dostęp do usług medycznych, w tym rozwój działań profilaktycznych oraz wsparcie w zakresie zdrowia psychicznego” – napisano.

„Działania te mogą wymagać większych inwestycji w uczenie się przez całe życie oraz opracowania koncepcji promujących zatrudnienie osób starszych wieku powyżej 50 lat: upowszechnienie elastycznych godzin pracy, dostosowanie stanowisk pracy do ich potrzeb oraz pracowników z niepełnosprawnościami, a także umożliwienie im pracy w mniejszym wymiarze czasu. Niezbędne może okazać się znaczące zwiększenie wydatków na ochronę zdrowia” – dodano.

Zdaniem ekspertów istotne jest odpowiednie informowanie o korzyściach wynikających z przedłużenia aktywności zawodowej w postaci wyższej emerytury, a także możliwości korzystania z ulg podatkowych, tzw. PIT-0 dla seniora.

Problemy także w grupie poniżej 25. roku życia

Młodsze grupy wieku, w szczególności osoby poniżej 25. roku życia, również stanowią ważną rezerwę zasobów pracy, a wprowadzenie bardziej elastycznych form zatrudnienia, takich jak praca dorywcza czy na niepełny etat, może ułatwić młodym ludziom zdobywanie doświadczenia zawodowego bez konieczności rezygnowania z edukacji formalnej.

„Kluczowe jest również zmniejszenie odsetka młodych osób, które nie pracują, nie uczą się i nie uczestniczą w szkoleniach (tzw. NEET). Pomocne w tym mogą być lepsze doradztwo zawodowe przeznaczone dla młodzieży na wcześniejszym etapie (zanim przerwą lub skończą naukę, nie wchodząc na rynek pracy) oraz rozwój programów łączących edukację z pracą. W tej grupie wieku istotnym elementem skutecznego wchodzenia na rynek pracy może być także wsparcie zdrowia psychicznego” – podkreśla raport.

Potencjał w imigracji i technologii

„Eksperci zaznaczają, że należy równocześnie lepiej wykorzystywać potencjał imigracji.

„Lepszemu wykorzystaniu potencjału migracyjnego mogą sprzyjać uproszczenie procedur legalizacji pobytu i zatrudnienia imigrantów oraz wspieranie ich integracji poprzez szkolenia językowe, zawodowe i adaptacyjne” – stwierdzono.

Autorzy raportu zaznaczają, że warto mieć również na uwadze, iż obserwowane obecnie niedobory podaży pracy mogą w średnim i długim okresie zostać częściowo złagodzone przez szybko zachodzące zmiany technologiczne.

Polecamy: Wielkie starzenie się Polski. Demografia na 10 wykresach

Źródło: PAP