Nowa umowa handlowa UE–Ukraina weszła w życie. Polska wywalczyła część ochron dla rolnictwa

Od 29 października 2025 roku obowiązuje nowa umowa handlowa między Unią Europejską a Ukrainą, kończąca okres pełnej liberalizacji importu z Ukrainy. Choć dokument przywraca zasady z Układu Stowarzyszeniowego, nie uwzględnia wszystkich postulatów Polski dotyczących ochrony rynku rolnego.

Koniec pełnej liberalizacji

Z dniem 29 października 2025 roku zakończył się obowiązujący od wybuchu wojny okres jednostronnego zniesienia ceł i kontyngentów na towary z Ukrainy. Od teraz wymiana handlowa między Unią Europejską a Ukrainą będzie prowadzona na zasadach określonych w nowym porozumieniu handlowym, które zastępuje tymczasowe przepisy liberalizacyjne.

Nowa umowa ma na celu zrównoważenie interesów obu stron – zapewnia wsparcie dla ukraińskiej gospodarki, ale jednocześnie wprowadza mechanizmy ochronne dla unijnych, w tym polskich, producentów rolnych.

Polska częściowo skuteczna w negocjacjach

Polska zabiegała o szereg zapisów, które miały ograniczyć negatywny wpływ importu ukraińskich towarów rolno-spożywczych na rynek unijny. Nie wszystkie postulaty zostały jednak uwzględnione.

Wśród wywalczonych rozwiązań znalazły się:

• utrzymanie systemu cen wejścia dla warzyw i owoców, chroniącego przed importem po zbyt niskich cenach;
• limity bezcłowego importu wrażliwych towarów, takich jak cukier, mięso drobiowe czy jaja, w ramach kontyngentów taryfowych;
• bilateralna klauzula ochronna, pozwalająca czasowo cofnąć ulgi taryfowe, również w przypadku zakłóceń rynkowych w jednym państwie UE.

Nowe warunki dla Ukrainy

Zgodnie z nową umową, Ukraina będzie musiała w ciągu trzech lat dostosować swoje przepisy dotyczące pozostałości pestycydów i dobrostanu zwierząt do standardów unijnych. Dopiero wtedy możliwe będzie przyznanie jej dodatkowych koncesji handlowych.

Porozumienie przywraca także zasadę wzajemności – kontyngenty eksportowe przyznane Unii Europejskiej w handlu z Ukrainą wzrosną do poziomu nie niższego niż te, które otrzyma Kijów. Zasada ta obejmuje m.in. handel mięsem wieprzowym, drobiowym i cukrem.

Korzyści dla unijnych eksporterów

Nowa umowa przewiduje również częściową liberalizację eksportu towarów z UE na rynek ukraiński. Szczególnie istotne jest to dla polskiego sektora mleczarskiego, który zyska większy dostęp do ukraińskich odbiorców.

Wszystkie towary sprowadzane z Ukrainy nadal będą musiały spełniać unijne wymogi bezpieczeństwa żywności i przechodzić kontrole prowadzone przez odpowiednie inspekcje w krajach członkowskich.

Polska utrzymuje zakaz importu zbóż

Warto podkreślić, że nowe limity i kontyngenty dotyczą importu do całej Unii Europejskiej. W Polsce wciąż obowiązuje bezterminowy zakaz importu pszenicy, kukurydzy, rzepaku i słonecznika oraz niektórych produktów ich przetwórstwa z Ukrainy.

Ministerstwo Rolnictwa potwierdziło, że nowa umowa nie zmienia tych przepisów i nie wpływa na obowiązujące w Polsce ograniczenia. Resort zaznaczył też, że pojawiające się w przestrzeni publicznej informacje o ich rzekomym zniesieniu są nieprawdziwe.

Źródło: MRiRW