Większość Polaków uważa, że system kaucyjny to dobry pomysł. Ale obawiają się niedogodności

Prawie dwie trzecie Polaków uważa, że system kaucyjny to dobry pomysł. Spora część nie wie jednak, na jakie zmiany trzeba się przygotować od października – wynika z badania Minds & Roses dla Mastercard.

Przeprowadzone w czerwcu badanie wykazało, że świadomych nadchodzących zmian jest 59 proc. ankietowanych. Jedna czwarta nie słyszała o tym, że w Polsce będzie obowiązywał system kaucyjny, a 16 proc. badanych nie miało w tej kwestii pewności.

System kaucyjny wchodzi w życie w październiku

System kaucyjny będzie obowiązywał od 1 października. Obejmie on docelowo trzy rodzaje opakowań: butelki plastikowe do 3 litrów, metalowe puszki do 1 litra, a od 1 stycznia 2026 r. także szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra.

Do pobierania i oddawania kaucji oraz odbioru pustych opakowań będą zobowiązane sklepy o powierzchni powyżej 200 m kw. Mniejsze sklepy będą musiały pobierać kaucję, ale nie będą musiały odbierać opakowań od klientów.

Więcej o systemie piszemy w naszym cyklu: System kaucyjny 360 – od producenta do konsumenta i z powrotem

Jak wskazuje odpowiedzialny za system resort klimatu i środowiska, jego obowiązywanie ma promować recykling i zwiększyć poziom odzysku odpadów.

Z badania przeprowadzonego dla Mastercard wynika, że większość ankietowanych uważa wprowadzenie systemu za dobry pomysł. Wskazało tak 65 proc. respondentów. 16 proc. nie ma zdania w tej kwestii, a blisko jedna piąta (19 proc.) negatywnie oceniła pomysł.

Zwrot opakowań i odbiór kaucji. Konsumentom zależy na wygodzie

Jeszcze więcej osób wskazało, że ich zdaniem system kaucyjny będzie trudny w realizacji i nie zachęci zbyt wielu osób do recyklingu. Wskazało tak łącznie 24 proc. badanych. Przeciwną opinię wyraziło 61 proc.

Do najczęściej wymienianych potencjalnych trudności z działaniem systemu należały odległość punktu zwrotu od domu (na co wskazało 35 proc. respondentów) oraz potencjalna awaryjność automatów (35 proc.). 34 proc. wskazało na brak miejsca na przechowywanie odpadów w domu przed zwróceniem ich do sklepu – zwłaszcza że zwracać trzeba będzie opakowania niezgniecione.

85 proc. ankietowanych wskazało, że najwygodniejszą formą oddawania opakowań będą automaty zlokalizowane przed sklepem. Jeśli chodzi o formę zwrotu kaucji, prawie trzy czwarte (73 proc.) chciałoby otrzymywać go na kartę płatniczą.

"To, na czym najbardziej zależy konsumentom, to wygoda oraz możliwość wyboru – zarówno miejsca zwrotu opakowań, jak i sposobu odbierania kaucji" – komentują autorzy badania.

"Polacy chcieliby włączyć zwrot butelek do swojej codziennej rutyny, jednak w taki sposób, aby proces ten był jak najmniej uciążliwy. Dlatego, tak jak w wielu innych obszarach życia, tak i w przypadku systemu kaucyjnego, konsumenci oczekują prostych, szybkich, wygodnych i niezawodnych rozwiązań, które dostępne będą 'tu i teraz'. Kluczowa jest dla nich również możliwość wyboru – zarówno pod kątem miejsca, do którego będzie można oddawać butelki, jaki sposobu w jaki otrzymają zwrot kaucji" – wskazuje Daria Auguścik, dyrektorka ds. rozwoju biznesu e-commerce w polskim oddziale Mastercard Europe.

"Eksperci związani z systemem kaucyjnym zgodnie przyznają, że dostosowanie systemu do potrzeb konsumentów to kluczowy czynnik determinujący popularyzację i absorpcję programu kaucyjnego wśród Polaków. Priorytetem dla całego rynku powinno być zatem zapewnienie konsumentom rozwiązań, które będą jak najbardziej wygodne dla użytkowników, ale również organizacyjnie możliwe do wdrożenia" – dodaje Auguścik.

Raport Mastercard Advisors „System kaucyjny w Polsce. Analiza potrzeb konsumentów oraz potencjału zwrotu kaucji na kartę płatniczą” powstał na podstawie badania jakościowego i ilościowego przeprowadzonego w czerwcu 2025 r. przez Minds & Roses dla Mastercard na reprezentatywnej grupie 1000 dorosłych Polaków.