Stopa oszczędności gospodarstw domowych w Polsce wzrosła po raz 13 z rzędu. Być może to jednak ostatni taki kwartał

Wykres interaktywny

Pełny ekran

Stopa oszczędności gospodarstw domowych w drugim kwartale 2025 r. wzrosła w Polsce już po raz 13 z rzędu. Zgodnie z danymi opublikowanymi dziś przez Eurostat wyniosła 9,7 proc. To o 3,5 pkt. proc. więcej niż średnia przed pandemią COVID-19. Eurostat zrewidował jednak stopę oszczędności w Polsce w dół za poprzednie kwartały.

Powyższy wykres pokazuje kształtowanie się oszczędności gospodarstw domowych w Polsce oraz Unii Europejskiej od 2016 r. do drugiego kwartału 2025 r. Przed wybuchem pandemii COVID-19 dla Polski i UE średnie wynosiły odpowiednio 6,2 proc. oraz 11,8 proc. Oznacza to, że na obie gospodarki oddziałują podobne tendencje. Konsumenci odbudowują oszczędności nadszarpnięte przez kryzys inflacyjny z poprzednich lat. Sprzyjają temu relatywnie wysokie wciąż stopy procentowe. Obecna stopa oszczędności jest wyższa o 3,2-3,5 pkt. proc. od średniej z lat 2016-2019.

Warto przypomnieć, że z odmienną sytuacją mamy do czynienia w USA, gdzie stopa oszczędności jest nawet nieco niższa od średniej wieloletniej sprzed 2020 r. Ta różnica według ekspertów KE wyjaśnia część słabszej postawy europejskiej gospodarki względem amerykańskiej.

Wykres interaktywny

Pełny ekran

Podwyższona stopa oszczędności z natury rzeczy przekłada się na niższą bieżącą konsumpcję. A to ma wpływ na dochody podatkowe, w szczególności VAT. Ostatnio z tak wysokimi poziomami stopami oszczędności (a nawet wyższymi) w Polsce mieliśmy do czynienia w trzecim kwartale 2014 r. (11,2 proc.) oraz drugim kwartale 2009 r. (9,8 proc.).

Rewizje i projekcje

Należy też zaznaczyć, że stopa oszczędności jest trudna do oszacowania jako zmienna wynikowa (a zatem nie jest obserwowalna bezpośrednio) między dochodem rozporządzalnym a konsumpcją i z tego względu podlega częstym rewizjom. Dane dla Polski za ostatnie pięć kwartałów zostały zrewidowane dziś dość mocno w dół (średnio o 1,2 pkt. proc.). A zatem stopa oszczędności była jednak niższa niż uważano.

Dane za trzeci kwartał zostaną opublikowane… dopiero w połowie stycznia 2026 r. Niemniej niewykluczone jest, że kwartał ten przerwie passę wciąż rosnącej stopy oszczędności. Może dojść do jej spadku. Na ten kierunek wskazuje np. silna dynamika sprzedaży detalicznej w trzecim kwartale br. A to oznacza przyspieszenie wzrostu PKB.