Otyłość chorobą społeczną. Problem może dotyczyć nawet 9 mln Polaków

Ponad połowa dorosłych mieszkańców Polski ma nadwagę, a choroba otyłościowa może dotyczyć aż 9 mln osób – wynika z najnowszego raportu CMKP. Eksperci ostrzegają, że problem narasta i już wkrótce może dotyczyć nawet co trzeciego dorosłego mężczyzny.

Rośnie liczba chorych

Z raportu „Społeczny obraz otyłości”, przygotowanego przez Zakład Zdrowia Populacyjnego Szkoły Zdrowia Publicznego Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, wynika, że aż 56 proc. dorosłych Polek i Polaków zmaga się z nadmierną masą ciała. Choroba otyłościowa może dotyczyć nawet 9 mln mieszkańców kraju.

Autorzy raportu podkreślają, że skala problemu rośnie – od 1990 roku odsetek dorosłych z otyłością podwoił się, a wśród nastolatków zwiększył się czterokrotnie. Prognozy są niepokojące: do 2035 roku ponad 35 proc. mężczyzn i ponad 25 proc. kobiet w Polsce może chorować na otyłość.

„Dane epidemiologiczne są alarmujące” – zaznaczył prof. dr hab. n. med. Mateusz Jankowski, kierownik Zakładu i współautor raportu. Choroba ta powoduje nie tylko problemy zdrowotne, ale także wywołuje poważne skutki społeczne i ekonomiczne.

Raport został oparty na badaniu opinii publicznej przeprowadzonym w maju 2025 r. na reprezentatywnej próbie 1088 dorosłych mieszkańców Polski w wieku od 18 do 99 lat.

Polacy wiedzą, co sprzyja otyłości

86 proc. respondentów uznaje otyłość za istotny problem zdrowotny w Polsce, a 85 proc. traktuje ją jako chorobę. Kobiety częściej niż mężczyźni widzą w otyłości problem społeczny i zdrowotny.

Większość ankietowanych trafnie wskazała czynniki prowadzące do otyłości: brak aktywności fizycznej (82 proc.) oraz złą dietę (74 proc.). Równocześnie 69 proc. osób dostrzega znaczenie czynników hormonalnych, a 66 proc. – genetycznych.

Polacy wykazują też wysoką świadomość powikłań związanych z otyłością: 81 proc. wskazało na powiązania z cukrzycą typu 2, 79 proc. – z nadciśnieniem, a 74 proc. – z niewydolnością serca. Mniej osób zdaje sobie sprawę z powiązań z obturacyjnym bezdechem sennym, zaburzeniami endokrynologicznymi czy problemami z płodnością.

Za główne sposoby leczenia otyłości ankietowani uznają zmianę diety i zwiększenie aktywności fizycznej. Rzadziej wskazywano na psychoterapię, farmakoterapię (wiedza o niej dotyczyła co trzeciego dorosłego) czy chirurgię bariatryczną (świadomość jej istnienia miała tylko połowa badanych).

Problem społeczny i potrzeba zmian systemowych

Współautorka raportu, dr n. med. Justyna Grudziąż-Sękowska, zauważyła, że polskie społeczeństwo jest podzielone w kwestii akceptacji otyłości. 46 proc. osób popiera uznanie nadwagi i otyłości za formę różnorodności sylwetek, natomiast 34 proc. wyraża sprzeciw wobec takiej postawy.

Z badania wynika także, że mężczyźni częściej niż kobiety uznają otyłość za skutek braku dbałości o zdrowie. Najmniejsza akceptacja osób z otyłością występuje wśród najmłodszych respondentów (18–29 lat).

Ponad 40 proc. dorosłych Polaków postrzega otyłość jako powód do wstydu i wyraz zaniedbania zdrowia. To przejaw społecznej stygmatyzacji, którą – zdaniem autorów raportu – należy ograniczać przez edukację i budowanie empatii.

Eksperci apelują o stworzenie systemowych rozwiązań zapewniających kompleksową opiekę osobom z chorobą otyłościową – od wsparcia dietetycznego i psychologicznego, przez farmakoterapię, po leczenie chirurgiczne w uzasadnionych przypadkach.

Edukacja i legislacja jako klucz

Autorzy raportu wskazują na konieczność kontynuacji działań edukacyjno-informacyjnych. Ich celem powinno być podnoszenie wiedzy o przyczynach i skutkach otyłości oraz roli stylu życia w zapobieganiu chorobie.

Dr Grudziąż-Sękowska podkreśliła potrzebę kampanii edukacyjnych promujących zdrową dietę i aktywność fizyczną. Jej zdaniem potrzebne są również zmiany prawne, które będą wspierać prozdrowotne wybory społeczeństwa.

Ekspertka zaleca rozważenie wprowadzenia przepisów ograniczających dostęp do żywności wysokoprzetworzonej, tłuszczów nasyconych oraz napojów wysokosłodzonych – szczególnie wśród dzieci i młodzieży.

Raport kończy się apelem o uznanie walki z otyłością za jeden z priorytetów zdrowia publicznego w Polsce. Skuteczne działania mogą zmniejszyć śmiertelność z powodu chorób serca i nowotworów oraz poprawić jakość życia milionów osób.