UE chce zmian w ruchu bezwizowym dla obywateli krajów trzecich

Parlament Europejski i państwa UE porozumiały się we wtorek w sprawie aktualizacji mechanizmu, umożliwiającego zawieszenie ruchu bezwizowego w strefie Schengen dla obywateli państw trzecich. Zgodnie z nowymi zasadami podstawą zawieszenia mogłyby być m.in. zagrożenia hybrydowe czy pogorszenie relacji między UE a danym krajem.

Obowiązujący od 2013 r. mechanizm umożliwia czasowe przywrócenie obowiązku wizowego w określonych sytuacjach, na przykład w przypadku znaczącego wzrostu liczby obywateli danego państwa, przekraczających dopuszczalny okres pobytu, braku współpracy w zakresie readmisji lub zagrożeń dla bezpieczeństwa. Nowelizacja ma na celu rozszerzenie katalogu przesłanek oraz wydłużenie maksymalnego okresu zawieszenia.

Nowe kryteria obejmują m.in. niezgodność polityki wizowej danego kraju z polityką wizową UE w sytuacjach mogących prowadzić do zwiększenia liczby nielegalnych przyjazdów, funkcjonowanie programów przyznawania obywatelstwa inwestorom (tzw. złote paszporty), zagrożenia hybrydowe oraz pogorszenie relacji politycznych z UE, w szczególności w zakresie przestrzegania praw człowieka i swobód obywatelskich.

Uzgodnione zmiany przewidują również wydłużenie tymczasowego zawieszenia ruchu bezwizowego z dziewięciu do 12 miesięcy, a w przypadku braku postępów - z kolejnych 18 do 24 miesięcy. Państwo trzecie będzie mogło w tym czasie podjąć działania naprawcze. W przypadku braku postępów UE może zdecydować o trwałym wykreśleniu kraju z listy państw objętych ruchem bezwizowym.

Zaktualizowane przepisy mają sprawić także, że sankcje będą wymierzone w decydentów odpowiedzialnych za naruszenia, a nie we wszystkich obywateli danego państwa.

Obecnie, jeśli w pierwszej fazie zawieszenia nie zostanie rozwiązany problem stwierdzony przez UE, druga faza automatycznie obejmuje całą populację danego kraju, tym samym penalizując całą populację danego kraju - powiedział PAP unijny urzędnik. W znowelizowanym mechanizmie przewidziano, że dodatkowa 24-miesięczna faza zawieszenia może objąć jedynie wybrane grupy obywateli, na przykład pracowników rządowych i dyplomatów.

Obywatele 61 państw spoza UE mogą obecnie wjeżdżać do strefy Schengen bez wizy na okres do 90 dni w ciągu 180 dni. Na podstawie obowiązujących przepisów w 2022 r. zawieszono ruch bezwizowy dla obywateli Vanuatu. W 2024 r. kraj ten został trwale usunięty z listy państw objętych ruchem bezwizowym. Powodem tej decyzji były obawy o bezpieczeństwo wewnętrzne UE związane z tzw. złotymi paszportami. UE wskazywała na możliwość wykorzystywania systemu do przestępczych i terrorystycznych celów.

Rewizję przepisów zaproponowała Komisja Europejska w 2023 r. Porozumienie osiągnięte przez Parlament Europejski i Radę musi teraz zostać formalnie zatwierdzone przez obie instytucje.

Źródło: PAP