Zaloguj się 
Dzieje się!
Udostępnij przez e-mail Polska z jedną z najwyższych płac minimalnych w UE
Wykres interaktywny 
Pełny ekran Eurostat co pół roku publikuje dane dotyczące poziomu płac minimalnych w państwach UE. Instytucja ta nie funkcjonuje na szczeblu krajowym w Danii, Włoszech, Austrii, Finlandii i Szwecji. W tym ostatnim kraju płaca minimalna ustalana jest na poziomie branż – w negocjacjach między pracodawcami a związkami zawodowymi. Szacuje się, że około 90 proc. pracowników jest objętych tymi porozumieniami zbiorowymi.
Oprócz wartości nominalnych płacy minimalnej Eurostat publikuje również zestawienie, które uwzględnia różnice w poziomie cen między krajami – czyli po tzw. parytecie siły nabywczej (PSN), bazującym na strukturze konsumpcji gospodarstw domowych.
Zgodnie z (dość arbitralnym) podziałem zaproponowanym przez Eurostat płaca minimalna w Polsce w tym ujęciu jest jedną z najwyższych w UE (1500 PSN). Wyższa jest jedynie w Luksemburgu (2035 PSN) oraz Niemczech (1989 PSN), a do czołówki zaliczają się także m.in. Francja, Hiszpania i Belgia.
Niezależnie od arbitralności klasyfikacji, można zauważyć, że płaca minimalna w Polsce w PSN jest najwyższa w regionie. Za nami są Słowenia (1417 PSN), Rumunia (1279 PSN) czy Węgry (1001 PSN). W grupie krajów o najniższych płacach minimalnych po uwzględnieniu lokalnych cen znajdują się nasi południowi sąsiedzi: w Czechach wynosi ona 936 PSN, a na Słowacji 963 PSN.
Jak porównywać?
Czy to oznacza, że osoba pracująca w Polsce za płacę minimalną może pozwolić sobie na 50 proc. większą konsumpcję niż jej odpowiednik z Węgier czy Czech? Sprawa nie jest tak prosta.
Podane wartości dotyczą płacy brutto, a więc uwzględniają składki społeczne i podatek dochodowy. Dopiero porównanie płacy netto w PSN pozwalałoby na bardziej trafne wnioski. A nawet wtedy warto byłoby uwzględnić również przyszłe świadczenia, np. emerytalne, aby zobrazować pełen obraz ekonomiczny.
Ponadto sama wysokość płacy minimalnej w PSN nie odpowiada jednoznacznie na pytanie, czy pracownik niskozarabiający ma się lepiej w Polsce, czy np. w Czechach. Kluczowe znaczenie ma rozkład płac w gospodarce. Jak pokazują dane z 2022 r. (najświeższe dostępne), ponad 10 proc. pracowników w Polsce otrzymywało wynagrodzenie na poziomie płacy minimalnej, podczas gdy w Czechach było to jedynie 2,6 proc.
Wykres interaktywny Pełny ekran Jaka jest ta proporcja obecnie? Tego jeszcze nie wiemy, ale, jak pisałem w innym artykule, wiele wskazuje na to, że udział ten jest w miarę stabilny. Dodatkową trudnością w porównaniach jest skłonność do tzw. płacenia pod stołem – wypłaty części wynagrodzenia w sposób ukryty przed administracją skarbową, w celu zmniejszenia kosztów pracy. Zjawisko to ma różną skalę w poszczególnych krajach.