CEE: rekordowy wzrost inwestycji i pozyskiwanego kapitału. Polska liderem regionu

W 2024 roku fundusze Private Equity i Venture Capital pozyskały w Europie Środkowo-Wschodniej 1,42 mld euro, czyli o 66 proc. więcej niż rok wcześniej. Wartość inwestycji wzrosła o połowę, a wyjścia z projektów osiągnęły najwyższy poziom od 2020 roku.

Silne odbicie fundraisingu

W 2024 roku działalność fundraisingowa w regionie Europy Środkowo-Wschodniej (CEE) osiągnęła wartość 1,42 miliarda euro. To wzrost o 66 proc. w porównaniu z rokiem 2023, który przywrócił rynek do poziomu pięcioletniej średniej. Najważniejszym źródłem kapitału ponownie były agencje rządowe. Na drugie miejsce powrócili prywatni inwestorzy oraz biura rodzinne (family offices), które niemal osiągnęły swój najwyższy udział z ostatnich czterech lat. Na trzeciej pozycji znalazły się fundusze funduszy (funds of funds), które odnotowały najwyższy poziom nominalny od czterech lat.

W podziale geograficznym 41 proc. środków pochodziło z Europy spoza regionu CEE – mniej niż w 2023 roku (43 proc.), ale więcej niż wynosi pięcioletnia średnia (37 proc.). Udział inwestorów z samego regionu wzrósł do 35%, co stanowi wzrost aż o 157 proc. w ujęciu nominalnym. Spadł natomiast udział inwestorów spoza Europy – do 9 proc. z 21 proc. w roku poprzednim.

Najwięcej środków – 657 milionów euro – zebrały fundusze venture capital, trzykrotnie więcej niż w wyjątkowo słabym 2023 roku. Buyout funds zgromadziły 423 miliony euro, czyli o 7 proc. więcej niż wynosi średnia z pięciu lat. Jedynie fundusze growth capital zanotowały spadek – pozyskały 124 miliony euro, co stanowi zaledwie jedną trzecią średniej z poprzednich lat. Cały region zwiększył swój udział w europejskim rynku fundraisingu z 0,6 proc. w 2023 roku do 1,2 proc. w roku 2024.

Wartość inwestycji znów w górę

Rok 2024 przyniósł również znaczący wzrost wartości inwestycji w regionie. Fundusze private equity zainwestowały łącznie 2,83 miliarda euro – o 50 proc. więcej niż w roku poprzednim. Tym samym rynek powrócił do pięcioletniej średniej. Środki trafiły do 333 spółek, co oznacza spadek o 34 proc. względem 2023 roku. Spadek ten wynikał głównie z mniejszej liczby transakcji typu venture capital.

Polska była głównym beneficjentem inwestycji – zarówno pod względem ich wartości (1,23 mld euro, czyli 44 proc. całkowitej wartości w regionie), jak i liczby dofinansowanych firm (81 spółek, czyli 24 proc. ogólnej liczby). Drugie miejsce zajęły Węgry z udziałem 21% wartości inwestycji, a trzecie Czechy z 14 proc..

Buyout funds odpowiadały za 1,96 miliarda euro zainwestowanego kapitału, co oznacza wzrost o 79 proc. rok do roku. Inwestycje typu growth capital sięgnęły 517 milionów euro (wzrost o 24 proc.), a venture capital – 323 milionów euro (spadek o 5 proc.). Udział regionu CEE w całkowitych inwestycjach private equity w Europie wzrósł do 2,2 proc. z poziomu 1,9 proc. w roku 2023, co oznacza, że region rozwijał się dwukrotnie szybciej niż reszta kontynentu.

Rekordowe wyjścia z inwestycji

Wartość wyjść z inwestycji private equity w CEE wyniosła w 2024 roku 1,35 miliarda euro, co oznacza wzrost o 33 proc. względem roku 2023. To najwyższy wynik od 2020 roku, kiedy region zanotował historyczne maksimum. Łącznie zakończono 123 transakcje wyjścia, czyli o 17 proc. więcej niż rok wcześniej. Wzrost napędzały głównie transakcje typu buyout i growth.

Największą wartość wygenerowały publiczne oferty sprzedaży (IPO), które odpowiadały za 591 milionów euro, czyli 44 proc. całkowitej wartości exitów – choć przeprowadzono je tylko w przypadku 5 spółek. Drugą najczęściej stosowaną formą był trade sale, czyli sprzedaż spółki inwestorowi branżowemu. Przyniosła ona 292 miliony euro i objęła 37 firm, co czyni ją najczęściej stosowaną formą wyjścia pod względem liczby przypadków.

Na trzecim miejscu znalazła się sprzedaż innym funduszom private equity – 156 milionów euro w 10 transakcjach. Sprzedaż instytucjom finansowym przyniosła 120 milionów euro w czterech przypadkach.

Polska liderem wśród exitów

Polska była nie tylko największym rynkiem inwestycji, ale również dominowała pod względem wartości i liczby wyjść z inwestycji. W 2024 roku wartość exitów w Polsce wyniosła 1,04 miliarda euro – 78 proc. całkowitej wartości w regionie – w ramach 43 transakcji (35 proc. wszystkich wyjść).

Na drugim miejscu uplasowała się Rumunia z 98 milionami euro (7 proc. udziału w wartości exitów), a za nią znalazły się Czechy (52 mln euro), Litwa (51 mln euro) i Węgry (49 mln euro). Każdy z tych rynków odpowiadał za około 4 proc. całkowitej wartości wyjść.

Udział CEE w całkowitej wartości exitów private equity w Europie spadł nieznacznie – z 3,2 proc. w 2023 roku do 2,9 proc. w 2024. Oznacza to, że choć wyjścia w regionie wzrosły, to inne części Europy rozwijały się w tym zakresie szybciej.

CEE przyspiesza na tle Europy

Dane z 2024 roku pokazują wyraźne przyspieszenie tempa wzrostu rynku private equity i venture capital w Europie Środkowo-Wschodniej. Region odpowiadał za 2,2 proc. całkowitej wartości inwestycji w Europie, co stanowi wzrost z poziomu 1,9 proc. rok wcześniej. Udział CEE w pozyskanym kapitale podwoił się do 1,2 proc., mimo ogólnoeuropejskiego spadku fundraisingu.

Wyjścia z inwestycji osiągnęły rekordowy poziom, choć ich udział w Europie nieznacznie spadł. Łącznie dane za 2024 rok wskazują na powrót regionu do poziomów sprzed pandemii i umocnienie jego roli na europejskiej mapie inwestycji private equity.

Źródło: Raport “Central and Eastern Europe Private Equity Statistics 2024”