Pomoc publiczna dla firm w UE jest przyznawana nierównomiernie. Połowę dostają Niemcy i Francja

Pomoc publiczna dla firm w Unii Europejskiej jest przyznawana nierównomiernie, zwłaszcza w sektorach uznanych w UE za kluczowe, takich jak transformacja energetyczna – wskazuje w najnowszym raporcie Polski Instytut Ekonomiczny (PIE).

Jak podaje think tank, korzystają z niej głównie Niemcy i Francja. Te dwa kraje w 2023 r. odpowiadały za 47 proc. całości pomocy publicznej przyznanej w UE. W 2022 r. było to aż 52 proc.

Z pomocy publicznej korzystają główne firmy z Niemiec i Francji

Przedsiębiorstwa z Niemiec otrzymały w 2023 r. 50 mld euro w ramach środka. Francuskie mogły liczyć na 36 mld euro. Trzecie z zestawieniu firmy z Włoch otrzymały 21 mld euro, czyli 12 proc.

Polska w ramach pomocy publicznej w 2023 r. wydała 11 mld euro, czyli 6 proc.

Wzrost udziału Polski w 2023 r. był przy tym w dużej części związany z przeciwdziałaniem problemom rynku rolnego, spowodowanym inwazją Rosji na Ukrainę. W 2022 r. udział Polski w unijnych wydatkach na pomoc publiczną wyniósł jedynie 2,8 proc., zaś Niemiec 32 proc. – zaznacza PIE.

„Nierównowaga w korzystaniu z pomocy publicznej w UE wynika z tego, że system jest oparty na działaniach poszczególnych państw członkowskich, a nie na koordynacji na poziomie unijnym. Pomoc udzielana bezpośrednio przez rządy zachęca do wyścigu po subsydia między państwami członkowskimi i daje firmom możliwość negocjowania między państwami proponowanego wsparcia – wskazuje Michał Kowalski, starszy analityk z zespołu gospodarki światowej w PIE.

Gdyby środki na pomoc publiczną koordynowano na poziomie UE, można by uniknąć tego zagrożenia – komentuje Kowalski.

W sektorach kluczowych koncentracja jest jeszcze większa

Szczególnie duża koncentracja wydatków w 2023 r. dotyczyła kategorii ochrona środowiska i oszczędzanie energii. Była ona prawie trzykrotnie większa niż w całej gospodarce UE – wskazano w raporcie.

"Nowy mechanizm Clean Industrial State Aid Framework (CISAF), przyjęty przez KE 25 czerwca 2025 r., nie zmieni diametralnie reguł przyznawania pomocy publicznej w UE, skupiając się na transformacji w kierunku niskoemisyjnej gospodarki. Niemniej jego wprowadzenie może pogłębić nierównowagę" – dodaje PIE.