Które kraje Europy najczęściej płacą gotówką?

Mimo spadku popularności gotówki w Europie, ponad połowa transakcji w strefie euro wciąż odbywa się przy użyciu banknotów. Nowe dane Europejskiego Banku Centralnego (EBC) pokazują jednak duże różnice między krajami – od 22 proc. w Holandii po 67 proc. na Malcie.

Gotówka wciąż króluje w połowie krajów strefy euro

Według badania EBC z 2024 roku, przeprowadzonego wśród 40 tysięcy uczestników, 52% wszystkich transakcji w strefie euro dokonano gotówką. Jeśli jednak wziąć pod uwagę wartość transakcji, udział ten spada do 39 proc.

W 14 z 20 krajów strefy euro gotówka pozostaje najczęściej wybieranym środkiem płatniczym. W około połowie z nich jej udział w liczbie płatności mieści się w przedziale 45–55%. Najmniej gotówki używa się w Holandii (22 proc.), a najwięcej na Malcie (67 proc.).

Południowa i wschodnia Europa pozostają szczególnie przywiązane do banknotów – Włochy osiągają 61 proc., Hiszpania 57 proc., a Słowenia 64 proc. Te regiony są więc nadal bardziej „gotówkowe” niż północ czy zachód kontynentu.

Cyfrowa północ, gotówkowe południe

Kraje północne i zachodnie, takie jak Holandia (22 proc.), Finlandia (27 proc.), Luksemburg (37 proc.), Belgia (39 proc.) i Francja (43 proc.), należą do najbardziej cyfrowych w Europie. Tam płatności bezgotówkowe praktycznie zdominowały rynek.

Spośród czterech największych gospodarek UE, Francja jako jedyna jest poniżej średniej strefy euro, natomiast Niemcy znajdują się nieco powyżej, z wynikiem 53 proc. płatności gotówką.

Rzecznik Banku Centralnego Holandii wskazał, że kraj ten ma wysokie wskaźniki korzystania z płatności zbliżeniowych kartą lub smartfonem. Holendrzy uważają te metody za szybsze i wygodniejsze niż tradycyjna gotówka.

Pomaga też szeroka akceptacja płatności elektronicznych przez sklepy, wspierana przez niskie opłaty dla sprzedawców i kampanie banków, zachęcające do płatności bezgotówkowych, nawet przy drobnych zakupach.

Gotówka w wartości transakcji

Jeśli chodzi o wartość płatności, udział gotówki w strefie euro wynosi 39 proc. Najmniej gotówki używa się w Holandii (17 proc.), a najwięcej na Litwie (59 proc).

Ponad połowa wydatków realizowanych gotówką przypada na Litwie (59 proc.), na Słowacji (56 proc.), w Słowenii (56 proc.), Austrii (56 proc.), na Malcie (54 proc.) i w Chorwacji (51 proc.).

Do średniej kategorii – od 42 proc. do 49 proc. – należą Włochy (49 proc.), Portugalia (47 proc.), Hiszpania (45 proc.), Irlandia (44 proc.), Cypr (43 proc.) i Grecja (42 proc.).

W sześciu krajach udział gotówki w wartości transakcji nie przekracza 35 proc.: to Holandia (17 proc.), Finlandia (28 proc.), Luksemburg (29 proc.), Niemcy (30 proc.), Francja (34 proc.) i Belgia (35 proc.).

Różnice między sąsiadami i płatności powyżej 50 euro

Choć Litwa jest liderem pod względem wartości płatności gotówką, sąsiednia Łotwa ma tu wynik tylko 36 proc., co pokazuje znaczące różnice nawet między krajami regionu.

Interesująco wypada porównanie Niemiec i Austrii. Mimo podobieństw kulturowych, Niemcy coraz chętniej sięgają po płatności cyfrowe, a w Austrii banknoty nadal dominują.

Dane EBC wskazują, że gotówka pozostaje najczęściej używana przy drobnych zakupach, natomiast karty dominują przy płatnościach powyżej 50 euro.

Wyniki potwierdzają, że w Europie Środkowej, Wschodniej i Południowej gotówka wciąż odgrywa ważną rolę, podczas gdy północ i zachód Europy wyraźnie stawiają na płatności cyfrowe.

Dlaczego Europejczycy wciąż wybierają gotówkę?

Według ankiety EBC, główną zaletą gotówki jest to, że „chroni prywatność i anonimowość” – tak odpowiedziało 41 proc. badanych.

Na drugim miejscu znalazł się argument, że „gotówka pozwala lepiej kontrolować wydatki” (35 proc.), a na trzecim – że „transakcje gotówkowe są natychmiastowe” (30 proc.).

Kolejne 28 proc. uczestników wskazało, że gotówka jest powszechniej akceptowana, a około 20 proc. uznało ją za łatwiejszą lub szybszą w użyciu.

Tylko 18 proc. badanych uznało, że gotówka jest bezpieczniejsza niż płatności kartą.

Starsi wolą gotówkę, młodsi – karty i smartfony

Badanie EBC pokazuje także wyraźne różnice pokoleniowe. Osoby poniżej 40. roku życia korzystają z gotówki przy mniej niż połowie transakcji.

Z kolei seniorzy (65+) płacą gotówką w 57 proc. przypadków. Wskazuje to, że wraz z wiekiem rośnie przywiązanie do tradycyjnych form płatności.

EBC podkreśla, że choć udział gotówki spada, banknoty wciąż pełnią ważną funkcję gospodarczą i są najczęściej używanym środkiem płatniczym w Europie.

Mimo rosnącej popularności płatności cyfrowych, gotówka pozostaje niezastąpiona dla milionów Europejczyków – szczególnie w krajach południa i wschodu kontynentu.

Źródło: Euronews