Polski instrument elementem misji kosmicznej. Pierwszy taki eksperyment opracowany w całości w Polsce dla NASA

To pierwszy taki eksperyment naukowy opracowany w całości w Polsce na potrzeby NASA. 23 września startuje misja IMAP, która ma badać granice Układu Słonecznego. Na pokładzie satelity znajdzie się polski instrument GLOWS.

Misja IMAP (Interstellar Mapping and Acceleration Probe) to sonda kosmiczna NASA, której głównym celem jest badanie heliosfery – ogromnej „bańki” w przestrzeni kosmicznej wytworzonej przez Słońce i jego wiatr słoneczny, która otacza cały układ planetarny. Misja sprawdzi także, jak heliosfera wchodzi w interakcje z naszym gwiezdnym sąsiedztwem i jak następuje energetyzowanie naładowanych cząstek ze Słońca. To dwa najważniejsze zagadnienia w heliofizyce, ponieważ bez sfery ochronnej, tworzonej przez wiatry słoneczne chroniące nasz układ przed promieniowaniem galaktycznym, na Ziemi nie powstałoby życie.

IMAP wykorzysta 10 naukowych instrumentów, by stworzyć dokładną mapę zjawisk w przestrzeni kosmicznej – od wysokoenergetycznych cząstek pochodzących ze Słońca, przez pola magnetyczne w przestrzeni międzyplanetarnej, aż po pozostałości gwiazd wybuchających w przestrzeni międzygwiezdnej.

IMAP stanie się też systemem wczesnego ostrzegania

Misja IMAP pozwoli również na obserwację w czasie rzeczywistym wiatrów słonecznych. W pobliżu Ziemi mogą one zakłócać działanie satelitów komunikacyjnych, sieci energetycznych czy zagrażać astronautom na ISS. Satelita będzie działał w punkcie Lagrange’a L1, w odległości ok. 1,5 mln km od Ziemi i 150 mln km od Słońca – miejscu, gdzie równoważy się przyciąganie ziemskie i słoneczne, dzięki czemu utrzymanie pojazdu na orbicie wymaga stosunkowo niewiele energii. Statek dotrze tam w ciągu ok. 8 tygodni od startu i będzie mógł alarmować Ziemię o nadchodzących wiatrach słonecznych, dając astronautom około 30 minut na przygotowanie.

Jednym z instrumentów na pokładzie będzie polski instrument GLOWS, badający globalną strukturę wiatru słonecznego. Powstał w Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk. Jego zadaniem jest rejestrowanie fotonów o długości fali 121,5 nm, zwanej Lyman-Alfa, która nie jest dostępna z powierzchni planety, ponieważ pochłania ją atmosfera. Dzięki GLOWS polscy naukowcy wyznaczą prędkości i gęstości wiatru słonecznego na różnych szerokościach heliograficznych przez najbliższe dwa lata. Polacy liczą na przedłużenie misji, aby obserwować pełny cykl słoneczny, który trwa 11 lat.