Stała stopa, prostsza umowa. UOKiK proponuje nowe zasady kredytów hipotecznych

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów opracował wzór umowy o kredyt hipoteczny ze stałą stopą procentową na minimum 5 lat. Celem jest zwiększenie przejrzystości, ograniczenie niekorzystnych zapisów i wyeliminowanie sprzedaży wiązanej.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) przygotował projekt jednolitego wzorca umowy o kredyt hipoteczny ze stałą stopą procentową obowiązującą przez co najmniej 5 lat. Jak poinformował prezes UOKiK Tomasz Chróstny, dokument ma zapewnić konsumentom większe bezpieczeństwo i przejrzystość, a bankom ułatwić konkurowanie głównie za pomocą warunków cenowych.

Nowy wzorzec umowy ma chronić klientów przed niekorzystnymi zapisami, dodatkowymi kosztami oraz sprzedażą wiązaną. Jak zaznaczył Chróstny, chodzi o to, by kredytobiorca mógł skupić się na najważniejszych elementach oferty – wysokości kredytu, marży i czasie spłaty – bez konieczności analizowania skomplikowanych zapisów.

UOKiK podkreśla, że projektowane zmiany mają na celu zwiększenie poczucia bezpieczeństwa osób kupujących mieszkanie. Urząd stara się pogodzić interesy konsumentów i banków, tworząc rozwiązanie, które będzie wspierać politykę mieszkaniową i ułatwi dostęp do kredytów hipotecznych na lata.

Projekt jednolitego wzoru umowy kredytowej to inicjatywa legislacyjna UOKiK, która wymaga jednak poparcia rządu, parlamentu oraz Prezydenta RP. Prace nad projektem prowadzone były z udziałem Komisji Nadzoru Finansowego i przedstawicieli sektora bankowego.

Publiczne konsultacje jeszcze w tym roku

Prezes UOKiK zapowiedział, że jeśli urząd otrzyma zgodę od rządu, to tuż po wakacjach możliwe będzie rozpoczęcie konsultacji publicznych. Projekt miałby wejść w życie w połowie 2026 roku, po zakończeniu szerokich konsultacji i analiz.

Tomasz Chróstny poinformował także o równoległych pracach nad implementacją dwóch unijnych dyrektyw: CCD II (dotyczącej kredytów konsumenckich) oraz dotyczącej usług finansowych zawieranych na odległość. Celem tych zmian jest wzmocnienie ochrony konsumentów w całym procesie – od reklamy po zawarcie umowy.

Nowe regulacje mają w szczególności przeciwdziałać zjawisku nadmiernego zadłużania się. UOKiK chce ukrócić praktyki marketingowe, które sugerują, że kredyt jest rozwiązaniem problemów finansowych i nie wiąże się z ryzykiem.

W przygotowywanych przepisach przewidziano m.in. obowiązkowe ostrzeżenie – w formie pisemnej lub dźwiękowej – że kredyt to zobowiązanie finansowe, które generuje koszty. Zakazane będzie sugerowanie w reklamach, że kredyt poprawia sytuację materialną konsumenta lub stanowi zamiennik oszczędności.

Zakazane mają być również komunikaty wskazujące, że zadłużenie lub negatywne wpisy w bazach danych nie mają wpływu na możliwość otrzymania kredytu. Projekt tych zmian trafił do wykazu prac legislacyjnych i programowych rządu w styczniu 2025 roku.

Prezes UOKiK podkreślił, że nowe przepisy mają zmienić podejście rynku finansowego do komunikacji z klientami. Instytucje oferujące kredyty będą musiały jasno i rzetelnie informować o ich rzeczywistych kosztach oraz ryzyku związanym z zaciągnięciem zobowiązania.