Zmowa przeciw kierowcom? UOKiK stawia zarzuty Biedronce i firmom transportowym

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczął postępowanie wobec 33 firm transportowych oraz Jeronimo Martins Polska, właściciela sieci Biedronka. Przedsiębiorcy mieli ograniczać możliwość zatrudniania kierowców u konkurencji, łamiąc tym samym prawo.

Prezes UOKiK Tomasz Chróstny postawił zarzuty łącznie 33 firmom transportowym, Jeronimo Martins Polska oraz ośmiu osobom fizycznym – menedżerom i właścicielom firm. Dochodzenie dotyczy podejrzenia zawarcia zmowy, której skutkiem miało być ograniczenie mobilności zawodowej kierowców pracujących przy obsłudze centrów dystrybucyjnych Biedronki. Ustalono, że kierowcy, którzy chcieli zmienić pracodawcę na innego przewoźnika obsługującego sieć, spotykali się z odmowami zatrudnienia.

Zdaniem UOKiK, porozumienie miało na celu uniemożliwienie „podkupywania” pracowników pomiędzy firmami transportowymi. Jeronimo Martins Polska miała nie tylko wiedzieć o porozumieniach, ale także je koordynować i nadzorować w centrach dystrybucyjnych na terenie całego kraju. Według ustaleń urzędu, blokowano dostęp kierowców na teren centrów, jeśli próbowali zmienić pracodawcę bez zgody dotychczasowego.

„No-poach agreements” pod lupą urzędu

Przewoźnicy mieli ustalać, że kierowcy po odejściu z jednej firmy transportowej przez okres około trzech miesięcy nie będą mogli pracować dla konkurencyjnego przewoźnika w tym samym centrum. Takie praktyki ograniczają możliwość negocjowania lepszych warunków pracy i są zabronione przez prawo konkurencji – przypomina UOKiK. Działania te mogły wpływać na wysokość wynagrodzeń i zmniejszać presję konkurencyjną między firmami.

Urząd wyjaśnia, że porozumienia o niekonkurowaniu na rynku pracy – tzw. no-poach agreements – są nielegalne, ponieważ ograniczają rynek pracy i szkodzą pracownikom. Przypadek opisany przez UOKiK pokazuje, że kierowcy tracili realną możliwość podjęcia zatrudnienia u konkurencji mimo posiadanych kwalifikacji, co bezpośrednio przekładało się na ich sytuację finansową.

UOKiK przypomina, że w lipcu 2024 roku wydał poradnik pt. „Zmowy i nadużycia na rynku pracy. Prawo konkurencji a sprawy pracownicze”. Dokument zawiera konkretne przykłady i opisuje, jakie działania mogą być uznane za niezgodne z prawem.

Kary do 10 proc. obrotu, ale jest szansa na łagodniejsze sankcje

Za udział w zmowie przedsiębiorcom grozi kara finansowa do 10 proc. ich rocznego obrotu. Menedżerom odpowiedzialnym za udział w nielegalnym porozumieniu grozi kara do 2 mln zł. Możliwe jest jednak uniknięcie sankcji dzięki programowi łagodzenia kar (leniency), który umożliwia zgłoszenie zmowy i współpracę z UOKiK w charakterze „świadka koronnego”.

Program leniency jest dostępny dla przedsiębiorców i menedżerów, którzy jako pierwsi zgłoszą istnienie niedozwolonego porozumienia i przekażą dowody.