Tusk: jesteśmy świadkami przewrotu kopernikańskiego w europejskiej polityce

– Jesteśmy świadkami przewrotu kopernikańskiego w europejskiej polityce. Tak należy określić współpracę polsko-niemiecką w obronie wschodniej granicy Europy – powiedział premier Donald Tusk na konferencji podczas wizyty w Berlinie w ramach 17. polsko-niemieckich konsultacji międzyrządowych dotyczących m.in. bezpieczeństwa.

– My, Niemcy, potrzebujemy silnej Polski jako partnera na równi. To leży w naszym fundamentalnym interesie. Chcielibyśmy, aby Polska była silnym partnerem na rzecz bezpiecznej, wolnej i zamożnej Europy – wskazał z kolei gospodarz spotkania, kanclerz Niemiec Friedrich Merz.

Przed wspólną konferencją prasową kanclerz Merz oraz premier Tusk odbyli rozmowę, która rozpoczęła się od połączenia z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim – przebywającym z wizytą we Francji – i europejskimi liderami. Polska i Niemcy chcą wspólnie "wymóc w Brukseli", by na pomoc Ukrainie wykorzystano zamrożone rosyjskie aktywa – podał Merz.

Niemcy i Polska ze wspólną deklaracją. Merz wskazał trzy priorytety

Rezultatem poniedziałkowych konsultacji jest deklaracja o współpracy, której trzema priorytetami są bezpieczeństwo, infrastruktura oraz pamięć o historii i jej upamiętnienie – powiedział na konferencji kanclerz Niemiec.

W deklaracji znalazły się m. in. punkty o współpracy w zakresie infrastruktury transportowej. Chodzi o modernizację autostrad, kolei i mostów łączących Polskę i Niemcy – podał Merz. Premier Tusk podał z kolei, że w deklaracji znalazło się też całkowite uniezależnienie od rosyjskich dostaw surowców energetycznych.

– Mam wielką satysfakcję, że w sprawach kluczowych dzisiaj – takich jak bezpieczeństwo, inwestycje w infrastrukturę, nasza wspólna praca na rzecz wsparcia Ukrainy – tu idziemy ręka w rękę (…). Takim znakiem tej wielkiej pozytywnej zmiany jest choćby wspólna dzisiaj polityka energetyczna. Mamy dzisiaj na stole deklarację, która towarzyszy konsultacjom międzyrządowym. W tej deklaracji Polska i Niemcy mówią jednym głosem o potrzebie uniezależnienia – w stu procentach – Polski, Niemiec, Europy od dostaw surowców energetycznych z Rosji. Nie muszę tutaj w Berlinie nikogo przekonywać, że kilka lat temu byłoby to niewyobrażalne – stwierdził premier.

Jeśli chodzi o bezpieczeństwo, deklaracja zakłada m. in. rozbudowanie współpracy w zakresie wykrywania i unieszkodliwiana dronów, wspólne ćwiczenia wojskowe i zlecenie resortom obrony obu krajów przygotowanie porozumienia w sprawie polityki obronnej – mówił z kolei Merz.

Kanclerz Niemiec wskazał także, że chociaż współpraca polsko-niemiecka jest nakierowana głównie na przyszłość, obejmuje też upamiętnienie kwestie związane z historią.

– Dzisiaj nadajemy impuls do utworzenia trwałego pomnika polskich obywateli, ofiar II wojny światowej i nazistowskiej tyranii 1939-1945. Niebawem zaczną się po niemieckiej stronie odpowiednie przetargi – powiedział szef niemieckiego rządu.

Po konferencji zaplanowano posiedzenie przedstawicieli obu rządów. Wspólnym obradom mają przewodniczyć Merz i Tusk. Mają być poruszone kwestie dotyczące współpracy dwustronnej, bezpieczeństwa, infrastruktury oraz zagadnienia związane z agendą UE. Rozmowy mają też dotyczyć współpracy w dziedzinie obronności. Wśród tematów do omówienia między rządami obu państw jest też m.in. kwestia migracji i kontroli na granicach oraz stałego upamiętnienia polskich ofiar niemieckiej agresji i okupacji.

Więcej o kontekście tegorocznych polsko-niemieckich konsultacji międzyrządowych pisaliśmy w tym tekście.

Do Polski wrócą bezcenne archiwa zrabowane w trakcie wojny

Konsultacjom i konferencji szefów rządów Niemiec i Polski towarzyszył zwrot dóbr kultury zrabowanych z Polski podczas II wojny światowej i tuż po wojnie. Polski resort kultury i dziedzictwa narodowego poinformował, że Niemcy zwrócą Polsce 73 dokumenty z XIII–XV w. z archiwów polsko-krzyżackich, ze zbiorów Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie oraz rzeźbioną głowę św. Jakuba Starszego z kościoła NMP na Zamku Wysokim w Malborku. "To najważniejszy zwrot zrabowanych obiektów dziedzictwa kultury we współczesnej historii Polski" – skomentowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN).

"Polska odzyskuje od Niemiec bezcenne, polsko-krzyżackie archiwa, zrabowane podczas wojny. Do Polski wraca też głowa świętego Jakuba Starszego – fragment rzeźby z XIV w., skradziona już po wojnie. To faktyczny przełom w toczonych od 1948 r. rozmowach o zwrocie zrabowanych dzieł. Otrzymałam gwarancję przyspieszenia procedowania naszych kolejnych wniosków od ministra kultury Niemiec Wolframa Weimera" – skomentowała szefowa MKiDN Marta Cienkowska.

Podczas konsultacji ministra przekazała stronie niemieckiej kolejne dziewięć wniosków restytucyjnych. Obejmują one łącznie 35 obiektów odnalezionych na terenie Niemiec.

Tekst zaktualizowano.