Mateusz Gibała

Norwegia w 2025 r. wybiera model selektywnej deregulacji, łącząc stabilność z ograniczonymi reformami rynkowymi. Rząd wprowadza pakiet „Norway Price” z gwarantowaną ceną prądu, obniża VAT na opłaty sieciowe i blokuje kontrowersyjne unijne zasady, jednocześnie wspierając pocztę i transport taksówkowy w kierunku cyfrowej i ekologicznej transformacji.

W Sztokholmie nowe bloki socjalne, budowane w pośpiechu, zagrażają życiu lokatorów. Balkony bez barierek, niestabilne konstrukcje i okna pozbawione blokad stają się symbolem patodeweloperki, wynikającej z presji szybkiej budowy i oszczędności kosztem jakości. Kryzys mieszkaniowy w stolicy ujawnia poważne niedociągnięcia systemu, który miał zapewniać bezpieczeństwo i równość.

Islandzkie fiordy, serce lokalnej akwakultury, znalazły się w kryzysie. Miliony łososi umierają w klatkach hodowlanych z powodu nadmiernego kwitnienia glonów, podsycanego zmianami klimatycznymi i eutrofizacją wód. Straty dla branży liczone są w setkach milionów euro, a perspektywy dla hodowców i inwestorów pozostają niepewne.

W krajach skandynawskich więzienia od lat uchodzą za wzór humanitarnego podejścia do resocjalizacji. Prywatne cele, programy edukacyjne, a nawet warsztaty kulinarne – to codzienność w systemie, który stawia na reintegrację, a nie izolację. Jednak nawet te modelowe zakłady karne w ostatnich latach zaczęły pękać w szwach.

Szwecja stoi przed nowym wyzwaniem: rząd planuje zlecić badanie, które oceni ekonomiczną „wartość” migrantów, czyli ich wkład w gospodarkę w porównaniu z kosztami integracji i świadczeń socjalnych. Inicjatywa ogłoszona w 2024 roku przez ministerstwo finansów ma dostarczyć danych do debaty o zrównoważonej imigracji. Pomysł wywołał burzę wśród organizacji pozarządowych, które oskarżają władze o dehumanizację imigrantów i podsycanie ksenofobii.

Kraje nordyckie od dekad przodują w wykorzystywaniu odnawialnych źródeł energii, a dziś stawiają na zielony wodór jako kluczowy element transformacji energetycznej. Dzięki unikalnemu potencjałowi energii wiatrowej, wodnej, geotermalnej i biomasy region aspiruje do roli europejskiego lidera w produkcji i eksporcie tego paliwa przyszłości. Zielony wodór ma wspierać dekarbonizację sektorów trudnych do zelektryfikowania, jednak wysokie koszty produkcji, brak rozwiniętej infrastruktury przesyłowej i magazynowej oraz rosnąca konkurencja technologiczna – zwłaszcza ze strony Chin – stawiają przed nordycką rewolucją wodorową poważne wyzwania.

Norwegia pozostaje największym producentem ropy i gazu w Europie, a jej gospodarka wciąż czerpie połowę wartości eksportu z paliw kopalnych. Jednocześnie kraj staje się liderem w rozwoju OZE. Od tego, jak szybko przeprowadzi transformację, zależy, czy uniknie wstrząsu, gdy era „czarnego złota” dobiegnie końca.

Gdy myślimy o globalnych centrach innowacji, do głowy przychodzą Dolina Krzemowa, Szanghaj czy Tel Awiw. W 2025 roku coraz więcej uwagi przyciąga jednak Europa Północna, a zwłaszcza Kopenhaga i Sztokholm – miasta, które stają się nowymi hubami technologicznymi kontynentu.

Kraje nordyckie od lat uchodzą za oazy dobrobytu, stabilności i wysokiego standardu życia. Jednak pod fasadą sukcesu kryje się poważne wyzwanie – demografia. W 2025 roku 28,3 mln mieszkańców regionu zmaga się z niską dzietnością, starzeniem się społeczeństwa i rosnącym obciążeniem systemów socjalnych. Prognozy wskazują, że do 2050 roku trendy się nasilą. Czy hojne polityki prorodzinne, imigracja i innowacyjne rozwiązania wystarczą, by odwrócić kryzys? A może tzw. paradoks nordycki – niska dzietność mimo wsparcia – wymaga głębszej zmiany w myśleniu społecznym?

W maju i czerwcu 2025 r. Szwecja przeprowadziła nowatorską akcję promocji szczepień przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV), angażując kina w największych miastach do zachęcania młodych kobiet do szczepień. W ramach programu „catch-up” dla kobiet urodzonych w latach 1994-1999, Szwedzkie Towarzystwo Onkologiczne (Swedish Cancer Society) we współpracy z kinami zorganizowało dwudniowe wydarzenie, podczas którego oferowano darmowe szczepienia przeciwko HPV oraz bilety do kina jako zachętę.