nauka

Nie zgadzam się, że Polska jest nieinnowacyjna. Nasza innowacyjność byłaby jednak znacznie większa, gdybyśmy od 30 lat nie kupowali gotowych technologii, zasilając cudze budżety. Czas to zmienić – uważa prof. Andrzej Szarata, rektor Politechniki Krakowskiej. Mówi też o zleceniach od zbrojeniówki, kooperacji z lokalnymi pracodawcami, pierwszym w Polsce wspólnym kierunku jądrowym trzech uczelni i sposobie na eliminację fałszywych naukowców.

Zasada głosi: do trzech razy sztuka. Orlen i NCBR ogłosiły trzecią edycję konkursu NEON, którego celem jest rozwijanie i wdrażanie nowych technologii z instytucjami naukowo-badawczymi. Dwa wcześniejsze zakończyły się fiaskiem. Nie zakwalifikowano ani jednego uczestnika. Z drugiej strony, program od strony formalnej był niekorzystny dla wnioskujących.

Największym problemem instytutów Sieci Badawczej Łukasiewicz jest niski poziom komercjalizacji wyników prac badawczych. Dlaczego przychody z tej kategorii stanowią tylko 1,1 proc. ogółu i jaki jest plan na uaktywnienie instytutów – wyjaśnia prezes sieci Hubert Cichocki.

Komercjalizacja wyników badań naukowych to pięta achillesowa polskich uczelni. Są niedopasowane do potrzeb firm, ich sprzedaż nie jest też wpisywana na listę priorytetów samych naukowców. Czy i co można zmienić, by z dokonań rodzimych uczonych korzystały firmy i społeczeństwo – rozmawiamy z Jakubem Jasiczakiem, szefem Porozumienia Spółek Celowych.

Przedsiębiorca i naukowiec już w latach 90. rozwijał nad Wisłą nowoczesne technologie, a później połączył firmę z niemieckim konkurentem, w którym to Polacy robią teraz globalne kariery. „Ważniejsze od przyciągnięcia za wszelką cenę jednej dużej inwestycji jest zainicjowanie dziesiątek albo nawet setki małych i średnich” – mówi dr Rafał Bugyi, prezes Trumpf Hüttinger.

– Kraj frontowy nie może nie mieć polityki naukowej i nie może opierać się wyłącznie na imporcie cudzych technologii. A mamy obawy, że za chwilę usłyszymy, że nie ma na naukę, bo trzeba wydawać na zbrojenia. Potęga krajów frontowych, jak Izraela, Tajwanu czy Korei Południowej, budowana jest przez własny przemysł, który opiera się na innowacjach i nauce, nie odwrotnie. Nie da się być krajem bezpiecznym bez dobrze działającego sektora nauki – mówi prof. Łukasz Okruszek z PAN, z którym rozmawiamy o zadaniach dla nowego ministra Nauki.

O problemach polskich uczelni i walorach, których zazdroszczą im zachodnie oraz o sojuszu uczelni w Dolinie Krzemowej – mówi prof. Jerzy Lis, rektor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w wywiadzie dla XYZ. Profesor przekonuje również, że górnictwo w Polsce powinno się rozwijać, a decyzja o zamykaniu kopalń została podjęta zbyt pochopnie.

Potencjał intelektualny to jedno, drugie – wsparcie systemowe. Choć próby budowania w Polsce mostu między światem nauki i biznesu są podejmowane od lat, wpływ naukowców na wzrost innowacyjności gospodarczej pozostaje niewielki. Brakuje skutecznego schematu transferu technologii na rynek.

Za współistnieniem pasożytów i ich żywicieli kryją się mechanizmy wypracowywane przez miliony lat. Wbrew pozorom niektóre z nich mogą być korzystne dla człowieka, znajdując zastosowanie w medycynie i farmakologii. Nadzieje budzą badania prowadzone przez prof. Katarzynę Donskow-Łysoniewską.

Naukowcy z ICTER badają i testują nowoczesne metody diagnostyki chorób oczu, zaglądając w narząd wzroku na poziomie pojedynczych komórek. Taki zaawansowany model diagnostyki chcą w przyszłości wprowadzić do gabinetów okulistycznych, jednocześnie stawiając na automatyzację w okulistyce.