Barbara Oksińska

Inwestycje firm w Polsce utrzymują się na stabilnym poziomie, ale poniżej średniej unijnej – wynika z ankiety Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Coraz więcej przedsiębiorstw postrzega zieloną transformację jako ryzyko. Z drugiej strony, transformacja to szansa na rozwój nowych branż, związanych z rozwojem energetyki odnawialnej, elektromobilności czy centrów danych. – Przemysł inwestuje wtedy, gdy może planować: jasne zasady, przewidywalne otoczenie i szybkie ścieżki decyzyjne, także na poziomie samorządowym, to konieczność – wskazuje Kamil Majczak, prezes chemicznej grupy Qemetiki.

Polska Grupa Górnicza potrzebuje miliardów z budżetu państwa, Jastrzębska Spółka Węglowa walczy o utrzymanie płynności finansowej, a Lubelski Węgiel Bogdanka ugina się pod ciężarem taniej konkurencji z dotowanych śląskich kopalń. W Dniu Górnika spółki węglowe nie mają wielu powodów do świętowania. Górniczy związkowcy domagają się zdecydowanych działań ze strony rządu. – Nie ma naszej zgody na to, by za błędy w zarządzaniu odpowiedzialność ponosili pracownicy – grzmi Bogusław Hutek, szef górniczej Solidarności.

Duże inwestycje w energetyce ruszyły, a na horyzoncie widać kolejne gigantyczne projekty. Na razie jednak udział polskich firm w budowie bloków gazowych czy morskich farm wiatrowych nie satysfakcjonuje krajowej branży wykonawczej. W rządzie trwają prace nad poprawą sytuacji, a koncerny energetyczne zaczynają modyfikować swoje praktyki, aby wzmocnić polski komponent w realizowanych projektach.

– Wiemy, że w niektórych krajach z powodów ekonomicznych nie udały się aukcje dla morskich farm wiatrowych. My natomiast upatrujemy w tym szansy, bo im mniej projektów na świecie, tym mniejsza konkurencja o dostawy kluczowych komponentów – mówi Janusz Bil, prezes Orlenu Neptun. Firma rozwija kilka projektów w polskiej części Bałtyku. Najbliżej realizacji jest farma Baltic East, która w grudniu powalczy o wsparcie.

Polski przemysł stoi przed szansą uczestnictwa w ogromnych inwestycjach energetycznych i infrastrukturalnych, które planowane są w Polsce w kolejnych latach. Jednocześnie sam musi inwestować w dekarbonizację i innowacyjne technologie. O tym, jak wzmocnić polski przemysł i dać impuls do jego rozwoju, dyskutowaliśmy w gronie ekspertów w ramach naszego cyklu Obudzić inwestycje.

Orlen chce mieć 100 proc. akcji zależnej Energi i pozostawić ją w grupie kapitałowej. Nie oznacza to jednak, że pomorska frakcja Koalicji Obywatelskiej, która domagała się wzmocnienia energetycznej spółki, pozostanie z niczym. Trwa dyskusja o tym, które aktywa Orlenu mogą ostatecznie trafić do Energi. Decyzje w tej sprawie zapadną w ciągu kilku miesięcy. Najpierw jednak trzeba przekonać do sprzedaży walorów akcjonariuszy mniejszościowych Energi, którzy na razie mówią: chcemy wyższej ceny.

– W Ukrainie mamy dokładnie taki sam problem jak producenci w Polsce. Tym problemem jest zalew rynku tanią azjatycką stalą – mówi w rozmowie z XYZ Oleksandr Vodoviz, szef Biura Dyrektora Generalnego Metinvestu. Największy producent stali w Ukrainie nadal widzi szansę na przejęcie polskiej Huty Częstochowa. Deklaruje gotowość inwestycji przekraczającej 1 mld zł.

Tuż przed zimą nasiliły się ataki Rosjan na ukraińską infrastrukturę energetyczną. Potrzeby finansowe na jej odbudowę są ogromne, tymczasem możliwości zaciągania kolejnych długów przez państwowe spółki energetyczne drastycznie spadają. Grzegorz Zieliński, dyrektor i szef zespołu ds. energii w Europie w Europejskim Banku Odbudowy i Rozwoju, wyjaśnia, jak dalej sektor finansowy może wspierać Ukrainę. Opowiada też o tym, jakim inwestycjom energetycznym EBOR przygląda się w Polsce.

W ciągu najbliższej dekady warszawskie elektrociepłownie odejdą od węgla, a do 2050 r. staną się neutralne klimatycznie. Spółka Orlen Termika, która produkuje ciepło dla mieszkańców Warszawy, zapowiada inwestycje o wartości 17 mld zł na budowę m.in. największej w Polsce elektrociepłowni gazowej i największego w Europie akumulatora ciepła.

Samorządowa spółka Hydro Sanok chce zelektryfikować źródła ciepła w Sanoku, a przy okazji produkować zielony wodór i na nim zarabiać. – Mamy nadzieję, że nasz projekt stanie się wzorcowym dla setek polskich samorządów, które mają ciepłownie opalane węglem – podkreśla Anna Kornecka, prezeska Hydro Sanok, była wiceminister rozwoju, pracy i technologii.